raptor lake

Technologia

16.01.2023 13:04

Raptor Lake: najważniejsze informacje o 13. generacji CPU Intela

Komputery Podzespoły
13
0
0
13
0

Procesory Raptor Lake to najnowsza, 13. generacja CPU od Intela. Co musisz wiedzieć o następcach Alder Lake? Czy będą kompatybilne z LGA 1700? Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje o Raptor Lake.

Hołdując swoim tradycjom, wraz z każdą nową generacją procesorów, Intel prezentuje na początku najmocniejsze układy. Nie inaczej było w przypadku 13. generacji Raptor Lake, kiedy to jeszcze w czwartym kwartale 2022 roku, Niebiescy zaprezentowali procesory z odblokowanym mnożnikiem w postaci i5-13600K, i7-13700K, i9-13900K wraz z wersjami pozbawionymi iGPU (czyli z dodatkową literą F w nazwie). To był jednak ledwie przedsmak, gdyż wciąż czekaliśmy na pozostałych reprezentantów Raptor Lake, szczególnie na jednostki, które cechuje niższe zapotrzebowanie na dostarczaną energię.

Oczekiwania dobiegły końca wraz z tegorocznymi targami CES, które odbyły się w Las Vegas. To właśnie wtedy gigant z Santa Clara zaprezentował 16 procesorów desktopowych z rodziny Raptor Lake, wśród których znalazły się warianty z niższym zapotrzebowaniem energetycznym w postaci modeli bez litery K w nazwie oraz tych z oznaczeniem F (bez zintegrowanej karty graficznej), T (o najniższym zapotrzebowaniu na energię) i aż 32 procesory mobilne (HX, H, P i U.). Nadeszła więc idealna pora na podsumowanie 13. generacji procesorów. W tym artykule znajdziecie wszelkie, najważniejsze informacje dotyczące CPU Raptor Lake.

Pełny skład procesorów Raptor Lake

Jak już wspominaliśmy, w 2022 roku poznaliśmy najmocniejszych reprezentantów najnowszej generacji CPU od Intela. Sześć wariantów procesorów K i KF, które dedykowane są przede wszystkim graczom, to najmocniejsze i najbardziej wydajne jednostki z rodziny Raptor Lake. Targi CES pozwoliły natomiast poznać resztę procesorów – poniżej prezentujemy pełny przegląd procesorów 13. generacji od Intela:

Raptor Lake mobo
Nowe procesory 13. generacji są kompatybilne ze starszymi płytami głównymi – na rynku nie brakuje jednak modeli z najnowszym chipsetem Z790

Wersje K:

  • Intel Core i9-13900KS,
  • Intel Core i9-13900K,
  • Intel Core i9-13900KF,
  • Intel Core i7-13700K,
  • Intel Core i7-13700KF,
  • Intel Core i5-13600K,
  • Intel Core i5-13600KF.

Wersje podstawowe:

  • Intel Core i9-13900,
  • Intel Core i9-13900F,
  • Intel Core i7-13700,
  • Intel Core i7-13700F,
  • Intel Core i5-13600,
  • Intel Core i5-13500,
  • Intel Core i5-13400,
  • Intel Core i5-13400F,
  • Intel Core i3-13100,
  • Intel Core i3-13100F.

Wersje T:

  • Intel Core i9-13900T,
  • Intel Core i7-13700T,
  • Intel Core i5-13600T,
  • Intel Core i5-13500T,
  • Intel Core i5-13400T,
  • Intel Core i3-13100T.

Sprawdź też: Konfigurator PC – składanie komputera online to pestka

Wersje HX:

  • Intel Core i9-13980HX,
  • Intel Core i9-13950HX,
  • Intel Core i9-13900HX,
  • Intel Core i7-13850HX,
  • Intel Core i7-13700HX,
  • Intel Core i7-13650HX,
  • Intel Core i5-13600HX,
  • Intel Core i5-13500HX,
  • Intel Core i5-13450HX.

Wersje H:

  • Intel Core i9-13900HK,
  • Intel Core i9-13905H,
  • Intel Core i9-13900H,
  • Intel Core i7-13800H,
  • Intel Core i7-13705H,
  • Intel Core i7-13700H,
  • Intel Core i7-13620H,
  • Intel Core i5-13600H,
  • Intel Core i5-13505H,
  • Intel Core i5-13500H,
  • Intel Core i5-13420H.

Wersje U:

  • Intel Core i7-1365U,
  • Intel Core i7-1355U,
  • Intel Core i5-1345U,
  • Intel Core i5-1335U,
  • Intel Core i5-1334U,
  • Intel Core i3-1315U,
  • Intel Core i3-1305U.

Wersje P:

  • Intel Core i7-1370P,
  • Intel Core i7-1360P,
  • Intel Core i5-1350P,
  • Intel Core i5-1340P.

Wersje N:

  • Intel Core i3-N-305,
  • Intel Core i3-N300,
  • N200,
  • N100.

Wyjaśnienie oznaczeń procesorów

Każda kolejna generacja procesorów Intel niesie za sobą ogromne ilości sprzętu. Musimy pamiętać, że największy producent układów scalonych na świecie nie dostarcza jedynie CPU dla graczy. W celu łatwiejszej identyfikacji, procesory produkowane przez Intela są oznaczane odpowiednimi literkami. Jeżeli jeszcze nie wiesz, co oznaczają poszczególne litery, wyjaśniamy to w tym miejscu.

Wersje K należą do najdroższych procesorów, które reprezentują daną rodzinę. Litera K oznacza odblokowany mnożnik, co przekłada się na lepsze parametry podczas podkręcania sprzętu. F sugeruje brak obecności zintegrowanej karty graficznej – taki procesor wymaga dedykowanego GPU. Procesory, które nie posiadają litery (lub mają jedynie F w nazwie) to wersje podstawowe, których mnożnik jest zablokowany. Choć istnieją sposoby podkręcania ich, zyski są marginalne. Oznacza to, że nie są one odpowiednie do overclockingu.

Raptor Lake i9-13900K
Intel Core i9-13900K – perła w koronie Raptor Lake

Litera T w nazwie sugeruje procesor, który ma najniższe możliwe zapotrzebowanie na energię. HX, H, U i P to tzw. mobilne procesory, które dedykowane są laptopom. Seria N oznacza natomiast podstawowe procesory mobilne i desktopowe – są to zazwyczaj jednostki o najniższej wydajności.

Skrótowe podsumowanie 13. generacji Raptor Lake

Raptor Lake to ogromna ilość detali, nowości i możliwości wydajnościowych. W przypadku, gdy szukasz skrótowego podsumowania tego, co oferuje Intel wraz z procesorami, które noszą nazwę słynnego dinozaura, oto najważniejsze informacje, które naszym zdaniem zasługują na wyszczególnienie.

  • Najmocniejsze układy cechuje liczba do 24 rdzeni (P+E) i 32 wątków.
  • Wsparcie pamięci DDR4 (3200 MHz) i DDR5 (5600 MHz).
  • Odświeżona wersja architektury rdzeni P i pamięci cache, podwojenie liczby rdzeni E.
  • Wsparcie XMP 3.0.
  • Nowa wersja technologii Thread Director, która optymalizuje pracę procesora przez lepszą dystrybucję obciążenia na rdzeniach.
  • Intel Killer Wi-Fi 6E.
  • Wsparcie PCI-e 4.0 i PCI-e 5.0.

Sprawdź też: Intel Core i5-13600K – recenzja procesora. AMD może rzucać ręcznik

Omówienie procesorów desktopowych Raptor Lake

Być może będzie to zaskoczeniem dla osób, które nie śledzą nowinek technologicznych, to należy zaznaczyć, że procesory Raptor Lake powstają w tym samym procesie technologicznym, co procesory Alder Lake, czyli modele z 12. generacji. Proces znany pod kodową nazwą Intel 7, to litografia 10 nm. Nie oznacza to jednak, że Raptory to Alder Lake Bis – ogromne skoki wydajnościowe udało się osiągnąć dzięki zastosowaniu znaczących usprawnień technologicznych. Raptor Lake to ostatni reprezentant procesorów Intel 7 – w drugiej połowie roku mają zadebiutować urządzenia 14. generacji, znane pod nazwą Meteor Lake, które tworzone będą z wykorzystaniem nowego procesu Intel 4.

Wracając jednak do meritum: najnowsza rodzina korzysta ze sprawdzonych rozwiązań w postaci hybrydowego projektu, który łączy pracę rdzeni P z rdzeniami E. CPU z serii i9 oferują łączną liczbę 24 rdzeni, jednak należy pamiętać, że tylko 8 z nich to rdzenie P, resztą to rdzenie E. Zmiany zaszły w liczbie rdzeni E, gdyż w stosunku do ubiegłej generacji, ich liczba została podwojona, a jak zawsze w przypadku wariantów z oznaczeniem K, mogą być one poddane OC.

Sprawdź też: Raptor Lake nadciąga – omówienie 13. generacji na moreleTV

Procesory 13. generacji oferują również wsparcie wyższych częstotliwości DDR5, standardu pamięci, którego pełna dominacja na rynku to tylko kwestia nadchodzących miesięcy. Nowe CPU współpracują z częstotliwością 5600 MHz, podczas gdy Alder Lake maksymalnie oferował wsparcie do 4800 MHz. W przypadku popularniejszego obecnie standardu DDR4 wiemy, że nowe procesory oferują wsparcie dla kości do 3200 MHz. Wsparcie dla DDR4 to z pewnością dobra informacja dla wielu użytkowników – Intel nie poszedł w tym przypadku drogą AMD. Procesory Ryzen 7000 nie oferują wsparcia dla DDR4, co użytkowników oddanych tej marce przymusza do inwestycji w DDR5, czyli kości, których ceny są obecnie znaczące. To dobry ruch, biorąc pod uwagę fakt, że DDR4 wciąż cechuje większa popularność niż najnowszy standard.

Nowe procesory to również wsparcie dla PCI-e 4.0, ale także wersji 5.0. W tym drugim przypadku komunikacja może odbywać się na do 16 ścieżkach, oferując jeszcze wyższe przepustowości. Dość powiedzieć, że skoki wydajności między 12. a 13. generacją wahają się od 11% do nawet 50%! To ogromna wartość, którą udało się wykrzesać mimo faktu, że w obu rodzinach zastosowano taką samą litografię.

matryca
Matryca procesora z 13. generacji

Procesory z odblokowanym mnożnikiem, które debiutowały w 2022 roku, są dedykowane entuzjastom gamingu. Jeżeli nie tolerujesz ustępstw, wybór modelu z K w nazwie, będzie w tym przypadku rekomendowany. Należy jednak pamiętać, że wszystkie najpotężniejsze modele wymagają 125 W dostarczonej energii z zasilacza (oprócz 150 W, których wymaga i9-13900KS). W przypadku mniejszego zapotrzebowania na moc obliczeniową, podstawowe modele będą lepszym wyborem. Są one znacznie oszczędniejsze: niemal wszystkie (oprócz i3-13100F) oferują TDP na poziomie 65W – wartość ta pozostaje taka sama, bez względu na to czy CPU ma zintegrowany układ graficzny, czy też nie.

10 podstawowych modeli oferuje w najmocniejszej konfiguracji m.in. do 24 rdzeni z 32 wątkami z zegarem dobijającym do 5.6 GHz w trybie Turbo. Wersje pozbawione literki F oferują układ graficzny Intel UHD Graphics 770, nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby wybrać wersję F i zminimalizować koszty (zakładając rzecz jasna, że GPU już posiadamy na stanie). Na uwagę zasługuje również fakt, że znacząca zmiana zaszła w rodzinie podstawowych procesorów i5. Otóż Core i5 oferuje teraz rdzenie P i E, podczas gdy 12. generacja tych samych modeli oferowała jedynie rdzenie P. To całkiem duża zmiana, która wpływa na ich możliwości, czyniąc je jeszcze atrakcyjniejszymi.

Intel nie zapomniał o użytkownikach, którzy nie potrzebują monstrualnego CPU. To właśnie dla nich Niebiescy przygotowali serię T. Sześć procesorów, które wchodzi w jej skład, ma zapotrzebowanie energetyczne na poziomie 35 W każdy. Nie są tak wydajne, jak jednostki 65 W, ale nie zapominajmy, że opracowano je z myślą o słabszych komputerach. Będą zatem idealnym uzupełnieniem platformy przeznaczonej do nieskomplikowanych prac, przeglądania internetu i innych, podstawowych operacji, nie pobierając przy tym wiele energii z PSU.

Sprawdź też: AMD Ryzen 7000 – premiera, cena, wydajność, wszystko co musisz wiedzieć

Intel Core i9-13900KS

Intel Core i9-13900KS to najpotężniejszy procesor z nowej rodziny CPU intela, jednak w większości zestawień jest on pomijany – z racji bycia wersją ściśle limitowaną. Model, który trafił do sprzedaży przed kilkoma dniami, jest słono wyceniany – każdy chętny będzie musiał zapłacić za niego 699 dolarów. Cena jest jednak usprawiedliwiona osiągami, gdyż procesor oferuje m.in. 36 Mb cache L-3, pełne wsparcie PCI-e 5.0 oraz 6,0 GHz maksymalnej prędkości zegara i to zaraz po wyjęciu z pudełka.

Core i9-13900KS to z pewnością kamień milowy wśród procesorów z architekturą x86 przeznaczonych na rynek konsumencki. Jest to pierwszy CPU, który osiąga taktowanie jednego rdzenia na równym poziomie 6,0 GHz, co należy dobitnie zaznaczyć: bez podkręcania. Niemniej jednak to bardziej kategoria ciekawostki i osobistej walki Intela z AMD. Core i9-13900KS ucera nosa najmocniejszemu reprezentantowi serii Ryzen 7000, którego maksymalne taktowanie rdzenia wynosi 5,85 GHz. Co więcej, w porównaniu do zwykłego Core i9-13900K, wydajność wersji KS nie jest przesadnie lepsza. Owszem, z niektórymi zadaniami wersję KS cechują lepsze osiągi, ale w ogólnym rozrachunku, wielkiej różnicy nie ma.

Raptor Lake Gelsinger
Pat Gelsinger, czyli CEO Intela, podczas prezentacji CPU Raptor Lake na targach CES | Źródło: mat. prasowe

Czy procesory Raptor Lake wymagają nowego gniazda na płycie głównej?

Jednym z najczęstszych zarzutów w stosunku do Intela, wraz z premierą każdej nowej generacji procesorów, jest to, że firma zbyt ochoczo żongluje socketami. Pod tym względem, wraz z długowieczną podstawką AM4, AMD było niekwestionowanym liderem, nie wymuszając tak częstych zmian płyt głównych na swoich użytkownikach wraz z kolejnymi Ryzenami. W przypadku Intela, choć nie można tego traktować jeszcze jako odwrócenie trendu, to nowa generacja procesorów wykorzystuje ten sam socket, co Alder Lake – LGA 1700.

Jeżeli więc posiadasz procesor 12. generacji, przesiadka z Alder Lake do Raptor Lake będzie mogła się odbyć z zachowaniem dotychczasowej płyty głównej. Po aktualizacji BIOS-u nowy procesor będzie gotowy do działania. Kompatybilność z LGA 1700 oznacza również to samo dla chłodzenia – modele pasujące do procesorów 12. generacji, będzie można zastosować do odprowadzania ciepła, generowanego przez CPU Raptor Lake.

Sprawdź też: Oznaczenia i generacje procesorów Intel – jak się w tym odnaleźć?

Co wiemy o cenach desktopowych procesorów Raptor Lake?

Nie poruszymy tu kwestii flagowców, gdyż te dostępne są na półkach sklepowych już od pewnego czasu. Poniżej prezentujemy ceny podane w dolarach, które dotyczą podstawowych wariantów 12. generacji oraz wersji T.

Wersje podstawowe i ich ceny:

  • Intel Core i9-13900 – 549 $,
  • Intel Core i9-13900F – 524 $,
  • Intel Core i7-13700 – 384 $,
  • Intel Core i7-13700F – 359 $,
  • Intel Core i5-13600 – 255 $,
  • Intel Core i5-13500 – 232 $,
  • Intel Core i5-13400 – 221 $,
  • Intel Core i5-13400F – 196 $,
  • Intel Core i3-13100 – 134 $,
  • Intel Core i3-13100F – 109$.

Wersje T i ich ceny:

  • Intel Core i9-13900T – 549 $,
  • Intel Core i7-13700T – 384 $,
  • Intel Core i5-13600T – 255 $,
  • Intel Core i5-13500T – 232 $,
  • Intel Core i5-13400T – 221 $,
  • Intel Core i3-13100T – 134 $.

Rzecz jasna, są to tylko ceny sugerowane – to, ile przyjdzie za procesory zapłacić w sklepie, zależy ostatecznie od sprzedawców i może się to różnić między poszczególnymi sklepami. Jak jednak widać na powyższym przykładzie, ceny zostały dostosowane do różnych budżetów. Na liście nieobecne są rzecz jasna procesory mobilne – tych nie można zakupić oddzielnie. Będąc wbudowanymi w laptopa, płacimy za cały sprzęt, stąd w ich przypadku cena może różnić się jeszcze bardziej, gdyż na ostateczną cenę sprzętu wpływa wiele innych czynników.

kody rabatowe morele

Premiera laptopów z procesorami Raptor Lake – kiedy?

Samo pojawienie się procesorów mobilnych to jedno, ale muszą się również pojawić urządzenia, które pracują z wykorzystaniem ich możliwości. Jeżeli planujesz zakup laptopa, który jest napędzany mocą CPU 13. generacji, to masz powody do radości. Intel potwierdza, że współpraca z głównymi producentami laptopów jest owocna. W 2023 roku ma się pojawić ponad 300 modeli różnych laptopów, które wykorzystują moc CPU HX, H, P lub U. Intel chwali się tym, że w przeciągu najbliższych tygodni, pierwsze konstrukcje zostaną zapowiedziane przez największych producentów komputerów mobilnych, w tym HP, Lenovo, Razer, ASUS, MSI czy też Gigabyte.

Podsumowanie Raptor Lake

Faktem jest to, że trzeba oddać rację Intelowi – obietnice dotyczące możliwości nowej generacji procesorów nie były rzucane na wiatr. Choć Raptory działają w oparciu o ten sam proces litograficzny, mamy do czynienia z większą liczbą rdzeni, większą wydajnością oraz lepszym stosunkiem zapotrzebowania na moc do samej wydajności. Trzynasta generacja, choć sama liczba mogłaby sugerować pecha, jest udanym następcą dla rodziny Alder Lake, co czyni ją również interesującą dla użytkowników, którzy posiadają procesor 12. generacji, ale chcą sprawić sobie model lepszy.

To naprawdę dobry czas dla każdego, kto składa swojego peceta – przynajmniej jeśli chodzi o kwestie CPU. Debiutujące procesory Intela w starciu z propozycjami AMD wypadają naprawdę nieźle. Co więcej, nie mamy tu do czynienia z taką samą rewolucją jak podczas tranzycji z 11. do 12. generacji, co wymusiło zmianę wielu innych podzespołów. Intel poszedł tym razem po rozum do głowy, ponownie wykorzystując podstawkę LGA 1700, dlatego sporym udogodnieniem jest to, że część dotychczasowego sprzętu będzie można zachować. Koniec końców, Raptor Lake to ciekawa rodzina procesorów, którą cechują liczne usprawnienia i nowe rozwiązania. Czy to samo powiemy o Meteor Lake? Czas pokaże.

specyfikacja komputera scroll styczen 2023
Nasz tegoroczny komputer do testów zbudowany jest w oparciu o przedstawiciela rodziny Raptor Lake
13
0

Podziel się:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *