Poradnik jak podkręcić procesor Intel – overclocking CPU

Jak podkręcić procesor Intel? Chcesz dowiedzieć się jak w bezpieczny sposób zwiększyć wydajność swojego komputera? W takim razie koniecznie sprawdź poniższy artykuł! 

Nie wiesz co zrobić ze starym komputerem albo najzwyczajniej w świecie chcesz dowiedzieć się jak podkręcić procesor Intel w laptopie lub komputerze stacjonarnym? Wbrew pozorom, to nie jest nic takiego skomplikowanego. Niemniej chwila nieuwagi lub mniejszy błąd może nieść ze sobą bardzo negatywne konsekwencje.

Dlatego na samym wstępie chcę zaznaczyć, że poniższy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny. Wszelkie, bardziej zaawansowane próby ingerencji w ustawienia procesora podejmujesz na własne ryzyko. Zachowaj ostrożność! 

Jak podkręcić procesor Intel Core? Przygotowanie

Podkręcanie procesora Intel może być niebezpieczne i może prowadzić do uszkodzenia sprzętu, a także może unieważnić gwarancję. Dlatego zaleca się, aby podkręcanie było wykonywane tylko przez zaawansowanych użytkowników, którzy zdają sobie sprawę z potencjalnych zagrożeń i ryzyka. Oto kilka ogólnych kroków, które należy wykonać, aby podkręcić procesor Intel:

1. Sprawdź, czy twój procesor Intel obsługuje podkręcanie – nie wszystkie modele procesorów obsługują tę funkcję. Ciebie przede wszystkim interesują modele z literką K na końcu (np.  i5-13600K). Oznacza to, że procesor posiada odblokowany mnożnik, który pozwoli Ci na zmianę wartości zegarów ponad ich domyślne wartości.
2. Skonfiguruj BIOS – w BIOSie możesz zmienić ustawienia procesora, takie jak częstotliwość taktowania i napięcie. Możesz zwiększyć częstotliwość taktowania procesora o kilka megaherców, a następnie przetestować stabilność systemu.
3. Zainstaluj program do monitorowania procesora – programy takie jak HWiNFO lub CPU-Z mogą pomóc w monitorowaniu temperatury procesora, napięcia i innych parametrów.
4. Przetestuj stabilność systemu – aby upewnić się, że twój procesor jest stabilny po podkręceniu, musisz przetestować system za pomocą programów takich jak Prime95 lub AIDA64. Te programy przetestują stabilność procesora w wysokim obciążeniu.
5. Zmniejsz częstotliwość taktowania – jeśli system jest niestabilny. Jeśli system zawiesza się lub wyłącza się podczas testowania, musisz zmniejszyć częstotliwość taktowania procesora, aż system stanie się stabilny.

Jednakże, podkręcanie procesora Intel jest skomplikowanym procesem, a nieumiejętne manipulacje z ustawieniami mogą spowodować uszkodzenie sprzętu, dlatego zalecamy korzystanie z profesjonalnego oprogramowania do podkręcania procesora, takiego jak Intel Extreme Tuning Utility (XTU), które może pomóc w bezpiecznym podkręcaniu procesora.

Podstawy podkręcania – sprzęt, wydajność itp.

Jeśli planujemy podkręcanie swojego sprzętu, należy wybierać komponenty wysokiej jakości, a nie trzymać się najtańszych możliwych opcji. W przypadku procesorów firmy Intel, do podkręcania można wybrać procesory z serii extreme lub serii k, które posiadają odblokowany mnożnik.

Podczas wyboru płyty głównej do podkręcenia procesora Intel, to przede wszystkim należy zwracać uwagę na te z serii oznaczonych literą Z (np. Z170) lub X (X299). Nie oznacza to, że na innych modelach nie jest to możliwe. Po prostu to te serie są do tego najbardziej przystosowane i na nich osiągniesz najlepsze rezultaty.

Bardzo ważnym podzespołem w podkręcaniu jest chłodzenie, które powinno być dobrej jakości, ponieważ przy większym poborze mocy procesora generowane jest więcej ciepła, które trzeba odpowiednio rozprowadzić. Dlatego odradza się podkręcanie procesora z użyciem boxu, czyli chłodzenia dołączonego domyślnie przez producenta.

Zastanawiasz się, które chłodzenie wybrać do naszego komputera? Zarówno chłodzenie powietrzne, jak i wodne świetnie nadadzą się do overclockingu. Oba rodzaje są odpowiednie do podkręcania, jednak chłodzenie wodne może być wydajniejsze i zapewnić najlepsze rezultaty. Jest ono szczególnie zalecane do najnowszych procesorów Intel 13. generacji, które osiągają nieco wyższe temperatury niż poprzednicy.

Jeśli zdecydujesz się na chłodzenie powietrzne, musisz pamiętać, że jego ograniczeniem może być jego rozmiar. Może się ono okazać zbyt duże dla naszej obudowy lub zablokować dostęp do niektórych slotów pamięci RAM.

Natomiast przy wyborze chłodzenia wodnego, ograniczeniem może być cena. Jednak dzisiaj na rynku dostępne są kompaktowe rozwiązania, które są gotowe do użycia, co z pewnością ułatwia wybór. W przypadku chłodzenia wodnego musimy również uwzględnić miejsce w naszej obudowie, na froncie lub górnym panelu trzeba będzie zmieścić chłodnicę w postaci radiatora z wentylatorami. Na rynku dostępne są konstrukcje posiadające od jednego do trzech wentylatorów, zatem można znaleźć model dopasowany niemalże do każdej obudowy.

Jeszcze innym elementem, który jest istotny przy podkręcaniu procesora, to zasilacz. Ten powinien być oczywiście dobrej jakości, gdyż tylko wtedy możesz mieć pewność, że dostarczane do komputera zasilanie jest stabilne i pewne. To natomiast przekłada się na stabilność overclockingu. 

Sprawdź też: Jak zamontować chłodzenie wodne do komputera?

Ustalenie podstawowej wydajności 

Po wyposażeniu się w odpowiedni sprzęt, w tym procesor, płytę główną oraz rozwiązanie chłodzące, możesz przystąpić do procesu przetaktowywania. Pierwszym krokiem jest zmierzenie obecnej wydajności systemu przy ustawieniach fabrycznych, aby wykryć problemy oraz śledzić zmiany w poziomie wydajności. 

Do oceny podstawowej wydajności systemu potrzebne są narzędzia do testowania wydajności, które pomogą oszacować moc obliczeniową oraz monitorować kluczowe wskaźniki, takie jak taktowanie procesora, napięcie i temperatura. W tym celu możesz skorzystać z takich programów jak CPU-Z, 3DMark czy Cinebench. Po co to zrobić? Po procesie podkręcenia będzie łatwiej sprawdzić przyrost wydajności.

Przeprowadzenie wstępnych testów wydajności pozwoli na sprawdzenie, czy wszystko działa poprawnie przed przetaktowaniem procesora oraz na określenie podstawowej wydajności, co pozwoli na ocenę wpływu przetaktowania na wydajność systemu oraz skuteczność zastosowanego chłodzenia. Na które czynniki przede wszystkim zwracać uwagę podczas pierwszego testu?

• Napięcie procesora (Vcore) – czynnik, który przedstawia, jakie jest napięcie rdzenia procesora podczas testu porównawczego. Uwaga – monitoruj wartości Vcore podczas pracy, a nie w trybie bezczynności. Dlaczego? Istnieje możliwość, że Płyta Główna automatycznie obniży tę wartość, aby zmniejszyć zużycie energii podczas bezczynności.
• Temperatura procesora – sprawdź, jaka jest maksymalna temperatura procesora na wszystkich rdzeniach podczas próby obciążeniowej oraz jaka jest temperatura najgorętszego rdzenia. Nie zapomnij uwzględnić temperatury otoczenia, gdyż ta także może mieć wpływ na odczyty i wydajność Twojego chłodzenia.
• Pobór mocy przez system – czynnik,  który określa, jakie jest maksymalne zużycie mocy przez komputer.
• Wynik testu porównawczego – jak sama nazwa wskazuje, jest to czynnik, który przedstawia ostateczny wynik testu porównawczego. 

Podkręcanie procesora Intel

Pierwotna wydajność zmierzona? Sprzęt gotowy? W takim razie można przystąpić do procesu podkręcenia procesora Intel! W tym przypadku zaleca się podejście stopniowe, polegające na wprowadzaniu niewielkich zmian i testowaniu ich przed przejściem do kolejnego kroku. Dzięki temu można szybko rozwiązać ewentualne problemy, ponieważ będziemy w stanie zidentyfikować, która zmiana spowodowała problem.

Istnieje wiele sposobów, aby podkręcić swój procesor, jednak polecam skorzystać z aplikacji Intel XTU, która zapewnia narzędzia potrzebne do przeprowadzenia testów porównawczych, zmiany ustawień oraz sprawdzenia stabilności systemu. To moim zdaniem najbezpieczniejsze rozwiązanie.

Jeśli jednak chcesz mieć większą kontrolę nad wydajnością i ustawieniami, możesz również podkręcić swój procesor z BIOS-a swojego komputera. Jednak taka procedura jest zalecana raczej dla zaawansowanych użytkowników, ponieważ różni się w zależności od konfiguracji sprzętowej i BIOS-u.

Bez względu na to, którą metodę wybierzesz, warto zacząć od dostosowania mnożników rdzenia swojego procesora i stopniowego zwiększenia docelowej częstotliwości. Prawdopodobnie wartość części z nich będzie na początku wyższa niż pozostałych, ale należy ustawić taką samą wartość dla wszystkich rdzeni.

Sprawdź też: Kalkulator mocy zasilacza – oblicz wymaganą moc PSU

Proces overclockingu krok po kroku

1. Uruchom program Intel XTU.
2. Jeśli zaczynasz przygodę z overclockingiem, to przejdź do zakładki „Basic tuning”,
3. W „Basic tuning” interesują Cię wyłącznie dwa suwaki – „Performance Core Ratio” (taktowanie procesora podczas obciążenia) oraz „Procesor Cache Ratio” (taktowanie CPU podczas spoczynku/lżejszej pracy).
4. Na samym początku zalecam zwiększenie ich mnożnika o 1x lub 2x (czyli o 100 lub 200 MHz więcej). Następnie naciśnij „Apply” i przetestuj wydajność oraz stabilność Twojego overclockingu. Proces powtarzasz aż do uzyskania najwyższej możliwej wartości. Jeśli napotkasz się na jakieś błędy, to bez problemu możesz wrócić do poprzedniego zegara. Dlatego też zalecam, aby zmiany odbywały się co 1x.

Tak czy inaczej – gotowe! Niemniej uważam, że jeśli chodzi o „Basic tuning”, to tryb ten sam automatycznie dobiera napięcie. Niestety mam wrażenie, że momentami za bardzo szaleje z wartościami. Te można ustawić manualnie w zakładce „Advanced Tuning”. Jak to zrobić?

Dobór napięcia w „Advanced Tuning” Intel XTU

Sam proces podkręcenia procesora w zakładce „Advanced tuning” jest niemal identyczny, co w „Basic Tuning”. Z tą różnicą, że w tym przypadku musisz pamiętać o manualnej zmianie napięcia.

W momencie, kiedy podczas podkręcania CPU zauważysz jakąś niestabilność, to na suwaku „Core Voltage” dodaj 0,05V. Najlepiej zacząć na 1,25V, a skończyć na 1,35V. Wprawdzie maksymalne bezpieczne napięcie dla procesorów Intel 1.4V, ale moim zdaniem lepiej zostawić sobie trochę pola do manewru. Po wszystkich zmianach oczywiście naciśnij „Save” i ciesz się większą wydajnością swojego komputera.

Sprawdź też: Oznaczenia i generacje procesorów Intel – jak się w tym odnaleźć?

Ograniczenia sprzętowe – czy da się pokonać granice?

W pewnym momencie osiągniesz górną granicę dla częstotliwości/napięcia/temperatury swojego systemu, a ta granica będzie inna dla każdego urządzenia. Gdy osiągniesz tę granicę, istnieją różne kroki, które możesz podjąć, aby poprawić wydajność:

• Podkręcenie pamięci podręcznej procesora.
• Podkręcanie pamięci RAM
• zastosowanie lepszego rozwiązania chłodzenia.
• Sprawdzenie zabezpieczeń. które mogą ograniczać wydajność. 

Jak sprawdzić stabilność i wydajność procesora intel po overclockingu?

Skuteczny pomiar stabilności i wydajności stanowi podstawę udanego podkręcania procesora. Dzięki niemu można zmierzyć wzrost wydajności i ocenić, czy podkręcenie było skuteczne. Wcześniej otrzymaliśmy wskaźnik wydajności podstawowej, przeprowadzając test porównawczy. Aby ocenić efektywność podkręcenia, powinniśmy przeprowadzić ten sam test ponownie i porównać wyniki. 

Podkręcanie to powtarzalny proces, a jeśli jest to Twoja pierwsza próba, może okazać się, że poprawa wydajności nie spełnia Twoich oczekiwań. To całkowicie normalne, ponieważ z każdym kolejnym podniesieniem wydajności będziesz zbliżać się do swojego celu. 

Po ponownym przeprowadzeniu testu porównawczego i porównaniu wyników możesz zdecydować, czy chcesz zachować stabilność systemu lub kontynuować zmiany ustawień w celu dalszego zwiększenia wydajności.

Sprawdź też: Raptor Lake: najważniejsze informacje o 13. generacji CPU Intela

Jak w takim razie sprawdzić stabilność podkręconego procesora? Moim zdaniem najlepiej posłużyć się aplikacją Prime95. Jeśli jej nie posiadasz, to zachęcam do pobrania jej z oficjalnej strony producenta. Co dalej? Oczywiście uruchom program, a następnie wybierz „test Small FFTs”. Warto w tym momencie mieć też jednocześnie uruchomione Intel XTU.

Omawiany test uruchom na co najmniej godzinę (jak możesz na dłużej, to nawet lepiej!). W razie problemów (restart, zawieszanie, czy blue screeny), koniecznie będzie trzeba zmniejszyć lub zwiększyć mnożniki w Intel XTU. Tak samo warto obserwować przy tym temperaturę procesora oraz sekcji zasilania płyty głównej. Jeśli ta przekroczy 100 stopni Celsjusza, to może dojść do tzw. throttlingu. W tym przypadku należy zmniejszyć mnożniki.

Ważne jest nie tylko zachowanie stabilności, ale również regularne przetestowanie wydajności nowych ustawień. Można to zrobić przy użyciu programu Cinebench, który pozwala na porównanie wyników przed i po zmianach. Jeśli mimo zwiększania taktowania wyniki zaczną spadać, oznacza to, że osiągnęliśmy górną granicę wydajności i konieczne będzie obniżenie taktowania lub zwiększenie napięcia. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że zobaczymy rzeczywisty wzrost wydajności po zakończeniu podkręcania.

Sprawdź też: Undervolting – co to jest? Jak przeprowadzić undervolting procesora i karty graficznej

Programy przydatne do podkręcenia CPU

Jeśli chcesz skutecznie podkręcić procesor Intel, to warto skorzystać z oprogramowania, które ułatwi cały proces. Dzięki niemu możliwe będzie bezpieczne modyfikowanie ustawień, porównywanie i testowanie wydajności, a także monitorowanie systemu i przeprowadzanie prób obciążeniowych w celu zapewnienia stabilności. 

W dalszej części znajduje się krótkie wprowadzenie do najbardziej niezbędnych narzędzi i programów, które warto mieć w zestawie do podkręcania. Oczywiście lista ta nie jest wyczerpująca, ale stanowi dobry punkt wyjścia dla początkujących użytkowników.

CPU-Z

CPU-Z to narzędzie autorstwa CPUID, które dostarcza użytkownikowi istotnych informacji o procesorze, płycie głównej oraz pamięci RAM. Aplikacja ta waży niewiele i jest prosta w obsłudze. Dlatego zaleca się ją zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników, którzy potrzebują narzędzia do monitorowania swojego systemu. 

CPU-Z dostarcza szczegółowe informacje o procesorze, w tym modelu, częstotliwości taktowania, napięciu i zużyciu energii. Ponadto, program umożliwia uzyskanie informacji na temat płyty głównej, w tym producenta, modelu, chipsetu oraz wersji BIOS. CPU-Z może również wyświetlić dane dotyczące pamięci RAM, takie jak producent, model, prędkość taktowania i opóźnienia. Dzięki temu CPU-Z stanowi przydatne narzędzie dla każdego użytkownika, który chce lepiej zrozumieć i monitorować swoje komponenty systemowe.

Cinebench

Cinebench to bezpłatny program do testowania wydajności systemów komputerowych, opracowany przez firmę Maxon. Program wykorzystuje silnik renderujący Cinema 4D do przeprowadzania testów, które symulują obciążenia związane z pracą z grafiką 3D i animacją. Cinebench pozwala na porównywanie wydajności różnych procesorów i kart graficznych, co jest szczególnie przydatne w przypadku podkręcania sprzętu lub wyboru odpowiedniej konfiguracji dla zadań wymagających dużej mocy obliczeniowej.

RealBench

RealBench to program stworzony przez firmę ASUS, służący do testowania wydajności komputera podczas pracy w wysokich obciążeniach, takich jak edycja zdjęć, kodowanie wideo czy wielozadaniowość z wykorzystaniem technologii AVX. Dzięki temu narzędziu można dokładnie sprawdzić, jak radzi sobie nasz system w trudnych warunkach pracy i ocenić jego wydajność. RealBench jest szczególnie przydatny dla osób zajmujących się pracą multimedialną czy projektowaniem graficznym.

Core Temp

Core Temp to program służący do monitorowania temperatury rdzeni procesora oraz poboru mocy w czasie rzeczywistym. Jest to przydatne narzędzie, które pozwala na kontrolowanie temperatury podczas podkręcania procesora i zapobieganie przegrzaniu. Program pozwala na wyświetlanie temperatury w stopniach Celsiusza lub Fahrenheita i oferuje wiele konfigurowalnych opcji, takich jak wybór języka, układu i dostosowywanie wyglądu interfejsu użytkownika.

3DMark

3DMark to program opracowany przez firmę UL Benchmark, służący do analizy porównawczej wydajności komputera. Narzędzie zawiera dwa testy procesorów oraz test obciążenia procesora i karty graficznej. Program jest szczególnie przydatny dla osób, które chcą zmierzyć ogólną wydajność swojego komputera w warunkach, podobnych do tych, które występują podczas grania. Dzięki 3DMark użytkownicy mogą w łatwy sposób sprawdzić, jak ich sprzęt radzi sobie z różnymi obciążeniami, a także porównać swoje wyniki z wynikami innych użytkowników.

Czy podkręcenie procesora jest bezpieczne?

Podkręcenie procesora wiąże się z pewnym ryzykiem, ponieważ może to prowadzić do wzrostu temperatury i poboru mocy, co z kolei może wpłynąć na stabilność systemu. Jeśli procesor jest podkręcony zbyt mocno lub niewłaściwie, może to spowodować uszkodzenie lub skrócenie jego żywotności.

Jednak podkręcanie procesora jest bezpieczne, o ile jest przeprowadzane z umiarem i z uwzględnieniem wszystkich odpowiednich kroków ostrożności. Wymaga to odpowiedniej wiedzy i umiejętności, a także stosowania się do instrukcji producenta. Jeśli podejmiemy się podkręcania procesora, powinniśmy pamiętać o regularnym monitorowaniu temperatury i napięcia oraz o testowaniu stabilności systemu.

Podkręcanie procesora może być atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób, które chcą uzyskać wyższą wydajność swojego komputera. Wiele nowych procesorów oferuje automatyczne podkręcanie, ale manualne podkręcanie może pozwolić na jeszcze lepsze wyniki. Należy jednak pamiętać, że zwiększenie częstotliwości zegara procesora może skutkować wzrostem poboru mocy oraz generowanego ciepła. 

Dlatego podkręcanie wymaga starannego przetestowania i zbalansowania ustawień w celu uniknięcia uszkodzenia sprzętu. Ostatecznie, decyzja o podkręcaniu procesora powinna zależeć od indywidualnych potrzeb i preferencji użytkownika.

Plusy i minusy podkręcania procesora

Overclocking to praktyka, która może wydłużyć przydatność procesora przed jego wymianą na nowszy i bardziej wydajny model. Jednakże, podkręcanie procesora wymaga zaangażowania i podejmowania pewnego ryzyka, aby uzyskać zauważalne efekty. Przy podkręcaniu zwykle wymagane jest także ulepszenie chłodzenia. Należy pamiętać, że overclocking nigdy nie jest całkowicie bezpieczny i może wpłynąć na żywotność procesora.

Podkręcanie procesora może mieć swoje korzyści, takie jak zwiększenie wydajności w grach i aplikacjach, bez konieczności wymiany na droższy model. Jednakże istnieje ryzyko zmniejszenia żywotności procesora, zerwania gwarancji, a także zwiększenia temperatury w innych podzespołach komputera. 

Ponadto, osiągnięcie odpowiednich ustawień może wymagać czasu i cierpliwości. W ostatecznym rozrachunku decyzja o podkręcaniu procesora powinna być dobrze przemyślana i podjęta z pełną świadomością związanych z tym zagrożeń.

Podsumowanie

Podkręcanie procesora Intel jest procesem, który może dać różne wyniki dla różnych procesorów. Dlatego ważne jest, aby nie spieszyć się i poświęcić wystarczającą ilość czasu na jego wykonanie. W przeciwnym razie nieostrożne podkręcanie może spowodować niepożądane zachowanie systemu lub nawet uszkodzenie podzespołów.

Przed podkręcaniem procesora Intel zaleca się przeprowadzenie testów obciążenia w ustawieniach fabrycznych i monitorowanie temperatury, aby upewnić się, że procesor działa stabilnie. Warto pamiętać, że 80-85 °C to maksymalna granica temperatury dla większości procesorów.

Podkręcanie procesora Intel to nie tylko szansa na zwiększenie wydajności, ale także na zdobycie wiedzy. Poprzez czytanie artykułów i rozmowy na forach, możemy zdobyć cenne informacje i doświadczenie na ten temat.

Warto jednak pamiętać, że nie zawsze podkręcanie procesora jest konieczne. Jeśli fabryczne ustawienia są wystarczające dla naszych potrzeb i nie czujemy się pewni w dokonywaniu zmian np. w BIOS, lepiej skupić się na innych zadaniach.

Oto najważniejsze informacje na temat tego, jak podkręcić procesor Intel! Jeśli ten poradnik okazał się dla Ciebie pomocny, to nie zapomnij zostawić łapki w górę! W razie jakichś problemów śmiało zostaw komentarz – postaramy się pomóc!