Bez DirectX współczesny świat gier wideo mógłby wyglądać zupełnie inaczej. Jak wyglądał jego rozwój oraz co potrafi jego najnowsza wersja? Dowiedz się więcej o DirectX i sprawdź, jak można go pobrać.
DirectX – co to takiego?
Direct X to stworzony i rozwijany przez Microsoft interfejs programowania aplikacji (API). To właśnie dzięki niemu możliwa jest bieżąca współpraca pomiędzy oprogramowaniem a systemami audio oraz wideo. Pozwala na poprawne wyświetlanie gier i animacji oraz optymalizowanie procesów tak, by odtwarzane treści działały płynnie, bez spadków liczby klatek na sekundę. Na bibliotekach programu DirectX opierają się systemy Windows od wersji 95 do najnowszej, a także wszystkie konsole z serii Xbox, od najstarszych modeli urządzeń aż po wydane w ubiegłym roku Xbox Series S i Series X.
Zobacz też: GeForce NOW – jak działa granie w chmurze od Nvidii? Wszystko na temat GeForce NOW
Początki programu DirectX – krótka historia najpopularniejszego interfejsu API
DirectX powstało w 1995 roku jako alternatywa dla środowiska MS-DOS. Stworzenie nowego API podyktowane było potrzebą zaimplementowania do nadchodzącego systemu Windows 95 takich rozwiązań, które zachęciłyby ówczesnych twórców gier oraz innego oprogramowania do wydawania swoich produktów właśnie na tę nową platformę. Powszechnie uznawane za stabilne, kompletne i umożliwiające wygodną pracę środowisko MS-DOS przyciągało programistów, w interesie Microsoftu było więc zapewnienie im równie lub bardziej atrakcyjnych warunków na nowym systemie.
Pierwszą grą wydaną na system z aktywnym DirectX był Doom, którego port pod nazwą Doom 95 udostępniony został w 1996 roku. Jednak nawet udane przeniesienie gry na nowy system nie ugasiło sceptycyzmu twórców gier, według których systemu operacyjne z serii Windows nadawały się raczej do zastosowań biurowych, nie zaś do grania. Microsoft nie ustał jednak w swoich wysiłkach i wkrótce zaprezentował światu kolejne funkcje interfejsu, w tym komponent Direct3D, oferujący zaawansowane jak na tamte czasy efekty graficzne w trójwymiarze.
Z czasem rozwijano biblioteki DirectX o kolejne funkcjonalności i nowe tryby wyświetlania oraz poszerzano i porządkowano zawartość zestawu narzędzi dla programistów (DirectX SDK). W 2002 roku światło dzienne ujrzał program DirectX 9, wydany dla systemów Windows XP, ME oraz 98. Dzięki niemu, użytkownicy tych systemów mogli cieszyć się lepszym wyglądem grafiki, zarówno dwu- jak i trójwymiarowej.
Po sukcesie tej wersji programu, powstanie DirectX 10 było kwestią czasu. Ta wydana w 2006 roku na system operacyjny Windows Vista wersja interfejsu bazowała na wielu nowych rozwiązaniach, adaptujących biblioteki do potrzeb jeszcze bardziej złożonych produkcji. Wprowadziła między innymi kolejną odsłonę modelu cieniowania oraz nowe narzędzia służące zwiększaniu płynności rozgrywki.
DirectX 11 zadebiutował w okolicach premiery Windows 7, w którym też został zaimplementowany. To wydanie doczekało się również rozszerzeń na systemy Windows 8 i 8.1. Gracze korzystający z tych wersji systemu Microsoftu mogli cieszyć się między innymi poprawionymi technikami obrazowania (w tym stereoskopią) oraz nowymi, jeszcze lepszymi funkcjami audio oraz wideo.
Microsoft DirectX 12 – co wprowadza najnowsza wersja interfejsu?
DirectX 12 został zapowiedziany w 2014 roku, a debiutu doczekał się rok później, wraz z premierą systemu operacyjnego Windows 10. Nowa wersja pakietu zastąpiła używany w poprzednich wersjach systemu DirectX 11, wprowadzając istotne zmiany w zakresie optymalizacji i zwiększając możliwości graficzne gier i aplikacji przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej wydajności. Najpopularniejszą funkcją zaimplementowaną w ramach nowego wydania pakietu był DirectX Raytracing, czyli śledzenie promieni słonecznych, pozwalające uzyskać realistyczne oświetlenie scenerii nawet w czasie rzeczywistym.
Niezwykle dynamiczna branża gier wideo nie lubi zastojów – zapotrzebowanie na nowe rozwiązania technologiczne, pozwalające czerpać z gry jeszcze lepsze wrażenia, rośnie bez przerwy. By sprostać rynkowym wymaganiom, 10 listopada 2020 roku Microsoft wydał DirectX 12 Ultimate, czyli rozszerzenie do nowej wersji interfejsu, umożliwiające obsługę jeszcze bardziej złożonych funkcji grafiki i pozwalających uzyskać wysoki poziom realizmu wirtualnej rozgrywki. Wśród nich znalazły się między innymi techniki renderowania VRS czy Mesh Shading, pozwalający na wydobycie szczegółów obiektów bez spadków wydajności.
Z bogatych możliwości DirectX 12 Ultimate będą jednak mogli skorzystać wyłącznie posiadacze najmocniejszych komputerów – umożliwiające swobodne korzystanie z nowoczesnych efektów rozwiązania technologiczne znaleźć można wyłącznie w drogich, najbardziej zaawansowanych modelach kart graficznych. Naturalnie wymagają one też między innymi potężnego procesora oraz odpowiednio dużych wolnych zasobów pamięci RAM.
Na rynku wciąż niewiele jest gier obsługujących najbardziej wymagające z oferowanych przez DirectX 12 Ultimate możliwości, jednak z zalet nowoczesnej technologii z pewnością będzie korzystać coraz więcej nowoczesnych tytułów. Niestety, zapewnienie sobie takiego standardu rozgrywki nie należy do łatwych – w obecnej sytuacji rynkowej dostęp do wyposażonych na przykład w wyspecjalizowane rdzenie RT egzemplarzy kart graficznych jest znacznie utrudniony ze względu na drożyznę oraz wszechobecne magazynowe braki. Na upowszechnienie się dostarczanych przez DirectX 12 Ultimate technologii przyjdzie nam więc trochę poczekać.
Zobacz też: Co to jest NVIDIA GeForce Experience? Najważniejsze informacje
Instalacja DirectX – jak to zrobić i co będzie potrzebne?
W większości przypadków instalacja DirectX wcale nie jest konieczna – biblioteki domyślnie wchodzą w skład podstawowych plików systemu operacyjnego. Czasem chcemy jednak pobrać nową aktualizację ręcznie i to właśnie w tym przypadku przyda się narzędzie DirectX End-User Runtime.
Możesz pobrać je z oficjalnej strony Microsoft dostępnej pod tym adresem. Kliknij przycisk Pobierz. Plik instalacyjny zapisz w dogodnym miejscu, a następnie uruchom. Postępuj zgodnie z instrukcjami kreatora. Po zakończeniu instalacji uruchom ponownie komputer.
Jeśli chcesz sprawdzić, które wydanie DirectX aktualnie posiadasz, otwórz pole wyszukiwania (na przykład poprzez Menu Start) i wpisz w nie dxdiag. Kliknij zlokalizowany odnośnik. W nowootwartym oknie znajdź pole Informacje o systemie – tam znajdziesz informację o aktualnej wersji programu DirectX.
Źródła zdjęć: nvidia.com/behance.net