Kałasznikow, czyli najsłynniejsza broń na świecie: historia, konstruktor, popularność

Kałasznikow to jedna z najbardziej rozpoznawalnych, o ile nie najbardziej rozpoznawalna broń na całym świecie. Jak jednak powstał ten karabin, jaka jest jego historia i jak toczyły się dalej jego losy?

Niezależnie od tego, czy mowa o fanach historii, osobach lubiących filmy historyczne czy może amatorach gier wojennych – pewne konkretne bronie mogą pochwalić się naprawdę sporą sławą. Tylko niektóre z nich jednak zdołały przeniknąć do szerszej świadomości na tyle mocno, że tak naprawdę kojarzą je prawie wszyscy. Tak jest w przypadku pewnego rosyjskiego karabinu, o którym w Polsce słyszał prawdopodobnie każdy.

Kałasznikow, karabinek AK, kałasz, AK-47 – niezależnie jakiej nazwy użyjemy, doskonale wiemy, o jaką broń dokładnie chodzi. Legendy jednak nie biorą się znikąd. Dzisiaj spróbujemy prześledzić historię karabinu Kałasznikowa, powiemy trochę więcej o samej jego konstrukcji, a także zerkniemy na bardziej współczesne odmiany sprawdzając, jak mocno AK wpłynęło na ogólny rozwój broni palnej.

-75%

Kody rabatowe Morele Najlepsze promocje w jednym miejscu

SPRAWDŹ KODY -75%

Podstawowe informacje o kałasznikowie

Klasyczny Kałasznikow, znany pod nazwą AK-47, trafił tak naprawdę do produkcji dopiero w 1949 roku. Skąd więc w nazwie liczba 47? Otóż to w tym roku powstał pierwszy funkcjonalny prototyp tej broni. O tym, w jakich warunkach to się stało, powiemy sobie nieco później. Na początek garść podstawowych informacji oraz parametrów.

AK-47 to karabin automatyczny, zwany potocznie karabinem maszynowym. Skrót AK to rozwinięcie słów Automat Kałasznikowa od twórcy tej broni, czyli Michaiła Kałasznikowa, o którym więcej powiemy już za moment. Sam karabin posiada 870 mm długości, zaś załadowany waży 4,3 kilograma. Jeżeli chodzi o kaliber Kałasznikow w wersji AK-47 wykorzystywał naboje 7,62 mm, zaś w magazynku mieściło się 30 takich naboi. Prędkość początkowa pocisku wynosiła imponujące 715 m/s, zasięg maksymalny szacowany był na 1000 metrów, zaś zasięg skuteczny na 400 metrów przy strzale pojedynczym lub 150 metrów przy serii z uwagi na odrzut. Jako że mowa o karabinie Kałasznikow mógł oddawać pojedyncze strzały, jak i strzelać w serii czy prowadzić ogień ciągły. Szybkostrzelność broni kałasznikowa szacowano na 40-100 strzałów na minutę, chociaż szybkostrzelność teoretyczna wynosiła aż 600 strzałów.

Sprawdź też: Sky Sabre – czym jest brytyjski system obrony powietrznej?

Ostatecznie AK-47 wprowadzono do służby w 1949 roku i był on produkowany przez 10 lat, do 1959 roku. Chociaż oczywiście doczekał się swoich następców, żadna kolejna broń z tej serii nie może pochwalić się taką legendą, jak właśnie model o oznaczeniu 47 – głównie dlatego, że kolejne konstrukcje były w dużej mierze oparte właśnie na nim.

Michaił Kałasznikow i historia popularnego „AK-47”

Trudno mówić o karabinie AK bez przedstawienia postaci Michaiła Kałasznikowa, czyli konstruktora kultowego kałasza. Urodził się on w Kurji w 10 listopada 1919 roku, a po ukończeniu szkoły pracował na kolei. Zmieniło się to jednak w momencie, gdy w 1938 roku został powołany do Armii Czerwonej, gdzie służył jako kierowca i mechanik czołgu. We wrześniu 1941 roku Kałasznikow został ranny w bitwie pod Briańskiem i podczas przechodzenia rekonwalescencji obudziło się w nim zainteresowanie bronią palną, a doświadczenie techniczne sprawiło, że zaczął on tworzyć swoje własne projekty.

W taki oto sposób, gdy w 1945 roku Związek Radziecki ogłosił konkurs na stworzenie nowej broni dla piechoty, Kałasznikow stanął na czele jednego z zespołów badawczych, który rozwijał nowy karabin automatyczny. Ten po serii niepowodzeń w końcu osiągnął finalny kształt w postaci AK-47, które tak naprawdę zjadło konkurencję we wszelkich testach i zostało przyjęte do Armii Czerwonej w 1948 roku. 

Rozwój konstrukcji – popularny „kałasz” obecnie

Pierwszą modernizację AK-47 przeszedł już w 1956 roku, lecz możemy tak naprawdę mówić tu o pewnym liftingu. Dopiero w 1958 roku pojawił się pełnoprawny kontynuator legendarnego obecnie modelu, czyli AKM. Warto jednak w tym miejscu nadmienić, że tak naprawdę nadal mamy tutaj do czynienia ze zmodernizowanym AK-47. Zresztą kolejne bronie z tej serii tak naprawdę są rozwinięciem myśli 47-ki – mówi to naprawdę wiele o tym, jak dobra była to broń.

W 1974 roku powszechnie wprowadzono w rosyjskiej armii AK-74. Zmian było już tutaj o wiele więcej, jak na przykład przejście na kaliber 5,45 mm, lecz nawet patrząc na tę broń łatwo można dojść do wniosku, że nadal mamy tutaj do czynienia z karabinem łudząco podobnym do AK-47. Model 74 do teraz stanowi podstawowe wyposażenie rosyjskiej armii, mimo że od 2014 roku produkowany jest już model AK-12.

Kałasznikow jako symbol – popularność broni

Popularność oraz legenda Kałasznikowa oczywiście nie bierze się tylko i wyłącznie z faktu, że model AK-47 był naprawdę dobrą bronią, choć nie można ukrywać, że to również ma w tym kontekście bardzo istotne znaczenie. Tak naprawdę bowiem stał się on bazą dla wielu innych broni tego typu, a karabiny automatyczne siłą rzeczy wzorowały się na kałaszu. Popularność tego konkretnego karabinu wzięła się również jednak z faktu, że Związek Radziecki sprzedawał go innym państwom na licencji.

Mówiąc zaś o samej Polsce, nie można tutaj oczywiście nie wspomnieć o Układzie Warszawskim. W jego ramach bowiem Polska również otrzymała dostęp do karabinów AK – zarówno AK-47, jak i AK-74. Zresztą to właśnie ta broń nadal stanowi bardzo istotną część wyposażenia Polskich Sił Zbrojnych. Wpływ ZSRR na Polskę w epoce PRL-u miał więc naprawdę ogromne znaczenie w kontekście budowy legendy tej broni w naszym państwie i w świadomości Polaków.

Kałasznikow a Sturmgewehr 44

Opowiadając o Kałasznikowie nie możemy również nie wspomnieć o pewnych kontrowersjach związanych z tą bronią. Pierwszą z nich jest fakt, że początkowo istniały podejrzenia, że tak naprawdę AK-47 jest mocno zmodyfikowaną, ale jednak kopią niemieckiego karabinu StG44, czyli Sturmgewehr 44. Owszem, być może pod kątem wyglądu można tutaj zauważyć pewne podobieństwa, lecz porównania obu broni pokazały, że są to oskarżenia zupełnie bez pokrycia. Pod kątem technicznym oba te karabiny dość znacznie się bowiem od siebie różnią, a dodatkowo kałasz jest lżejszy oraz mniejszy. Na ten temat zresztą stworzono naprawdę wiele opracowań i porównań, które tak naprawdę rozwiewają wszelkie wątpliwości.

Kwestie związane z nazwą AK-47

Wspomnieliśmy już, jak można rozłożyć nazwę AK-47 na czynniki pierwsze. Okazuje się jednak, że nie do końca wiadomo czy ta nazwa jest tak właściwie do końca poprawna! W czasie, gdy Kałasznikow wchodził bowiem do służby, broni seryjnie produkowanych nie klasyfikowano z nazwami, w których skład wchodził rok stworzenia. Na niektórych dokumentach widnieje nazwa AK, zaś na innych — AK-47. Ostatecznie szerzej przyjęto tę drugą i tak zostało już do dzisiaj.

Sprawdź też: Bolesny dźwięk, czyli czym jest broń soniczna?

Kałasznikow – czemu stał się tak popularną i chętnie używaną bronią?

Podsumowując wszystko, co zostało w tym tekście napisane – dlaczego Kałasznikow zdołał zbudować wokół siebie taką renomę? Czynników jest kilka: świetne wykonanie, wysoka skuteczność, rozprowadzanie broni do różnych państw, a także następcy, którzy garściami czerpali ze swojego pierwowzoru. To właśnie te czynniki sprawiły, że AK, przynajmniej w naszym rejonie świata, jest nazwą tak rozpoznawalną – prawdopodobnie jak żadna inna broń.

Źródło obrazka głównego: wyjatkowyprezent.pl