0
Filmy wojenne należą do gatunku mogącego poszczycić się ogromną liczbą produkcji. XX wiek, w którym doszło do największych światowych konfliktów, stał się kolebką dla wielu z nich. Poznaj filmy i reżyserów, których zainspirowała wojna.
Filmy wojenne to zarówno dramaty, jak i filmy akcji. Produkcje te oddają realizm bitew, obrazują wpływ wojny na psychikę żołnierzy lub też odwzorowują doświadczenia cywili. Spojrzenia reżyserskie nadają filmom różne przesłania – od podkreślenia bezsensu zła, po docenienie patriotyzmu czy też podniesienie narodu na duchu.
Najlepsze filmy wojenne – to trzeba obejrzeć
Lecą żurawie – niezwykły dramat wojenny z miłością w tle
Lecą żurawie to nakręcony w 1957 roku film wojenny, który wyreżyserował Michaił Kałatozow. Produkcja w niezwykły sposób opowiada o wojnie i miłości. Choć na pierwszy rzut oka fabuła może wydawać się typowym romansem z konfliktem zbrojnym w tle, to w rzeczywistości jest ona bardziej złożona. Historia ukochanych – Weroniki i Borysa, których dosięga rozłąka po tym, jak chłopak zgłosił się do wojska, naszpikowana jest alegorycznymi scenami. Oprócz ukazania tragedii, jaką niesie ze sobą front wojenny, w filmie zobrazowano również dramat rodzin żołnierzy. Weronika, grana przez znakomitą Tatianę Samojłową, walczy z czasem, który staje się jej największym wrogiem. Po stracie bliskich i nieszczęśliwym zamążpójściu dziewczyna jest pogrążona w rozpaczy. Jedyną rzeczą trzymającą ją przy życiu jest oczekiwanie na list od ukochanego Borysa.
Tylko dla orłów – wojenne widowisko w Clintem Eastwoodem
Amerykańskie filmy wojenne od zawsze robione były z rozmachem. W przypadku Tylko dla orłów w reżyserii Briana G. Huttona nie mogło być inaczej. Produkcja z 1968 roku gatunkowo graniczy pomiędzy filmem wojennym a obrazem akcji. Fabuła Tylko dla orłów ulokowana jest w czasie II wojny światowej i opiera się na tajnej akcji organizowanej przez alianckich komandosów. Kiedy na terenie Niemiec rozbija się angielski samolot, w ręce wrogich sił trafia amerykański generał znający wszystkie plany ataków aliantów. Chcąc uniknąć ujawnienia taktyki wojennej, Anglicy decydują się na odbicie tej ważnej osobistości z niemieckich rąk. Do akcji rusza specjalna grupa komandosów. Cała inicjatywa okazuje się jednak trudniejsza, niż mogła się początkowo wydawać. W trakcie wojennych zmagań, które połączone są ze szpiegowskimi taktykami, na ekranie można podziwiać takie gwiazdy jak Richard Burton, Clint Eastwood czy Ingrid Pitt.
Złoto dla zuchwałych – komedia w realiach II wojny światowej
Filmy wojenne zazwyczaj kojarzone są z dramatami lub filmami akcji, ale znajdą się wśród nich także komedie. Przykładem jest Złoto dla zuchwałych wyreżyserowane przez Briana G. Huttona. Wojenna komedia trywializuje wszelkie działania wojskowe. Film prześmiewczo odnosi się do roli pułkowników ukazanych jako imprezowiczów bez ambicji oraz żołnierzy, dla których motywacją do walk nie jest wolność ojczyzny, a zarobienie pokaźnej sumy. Akcja filmu rozgrywa się w trakcie II wojny światowej i opowiada o tym, jak grupa żołnierzy podejmuje się walki o tytułowe złoto. Jeden z pijanych dowódców niemieckich zdradza przeciwnikom, że na okupowanym przez jego rodaków terenie przechowywane jest złoto o wartości 16 milionów dolarów. Wiadomość o kruszcu porusza wojska, które ku zaskoczeniu dowództwa żwawo ruszają do boju. Cały film przepełniony jest zabawnymi scenami, w których zobaczyć można m.in. Donalda Sutherlanda czy legendarnego Clinta Eastwooda.
Okręt – klaustrofobiczny, niemiecki dramat
Dobre filmy wojenne często inspirowane są wydarzeniami II wojny światowej. Dramat Okręt to właśnie jeden z nich. Produkcja, za której scenariusz i reżyserię odpowiada Wolfgang Petersen, opowiada o dramatycznych losach załogi jednego z niemieckich U-Bootów. Historia zobrazowana w filmie pokazuje widzom, w jakich warunkach musieli żyć żołnierze powołani do służby w Kreigsmarine. Tygodnie spędzone pod wodą, strach, ciągłe zagrożenie i towarzysząca temu wszystkiemu klaustrofobiczna przestrzeń – wszystkie te czynniki obnażają prawdziwe oblicza oraz skomplikowane charaktery ludzi. Niemieckie dzieło nie stawia na widowiskowy patos, a raczej na dogłębną analizę psychologiczną. Dramat podsumowuje bezsensowność wojny i zdecydowanie daje do myślenia.
Pluton – klasyka gatunku w reżyserii Olivera Stone’a
Amerykańskie filmy wojenne często opierają swoją fabułę na wojnie wietnamskiej. Jedna z największych wojen, w którą zaangażowane były Stany, stanowi również podstawę fabuły słynnego Plutona. Dramat Olivera Stone’a podejmuje ciężki temat wpływu konfliktu zbrojnego na człowieka oraz jego psychikę. Pluton opowiada historię młodego chłopaka, który trafia na wietnamski front. Z zapalonego żołnierza przemienia się w pełnego nienawiści i zwierzęcych odruchów wojownika. Jego wojskowi towarzysze również kipią agresją i niewyładowanymi emocjami. W fabule nie zabrakło rabunków, mordów i gwałtów, których Amerykanie dopuszczają się na wietnamskiej ludności. Upadek moralny i wewnętrzna walka z własnymi słabościami to nieodłączne elementy życia każdego z żołnierzy. Film desakralizuje wojnę i pokazuje, że jest to brutalny proceder, który potrafi całkowicie zmienić człowieka. Pluton to niezwykła produkcja, której rangę podkreślają zdobyte wyróżnienia – cztery Oscary, trzy Złote Globy i wiele innych.
Full Metal Jacket – jeden z lepszych filmów Kubricka
Full Metal Jacket to kolejny z filmów podejmujących tematykę wojny wietnamskiej. Dramat w reżyserii Stanleya Kubricka opowiada o drastycznych szkoleniach młodych żołnierzy oraz pokazuje ich późniejsze zmagania na froncie. Główny bohater – Joker – trafia do obozu przygotowawczego, gdzie doświadcza poniżania, męczących ćwiczeń i ciągłych wrzasków opiekuna – sierżanta Hartmana. Cały proceder ma zmienić jego i innych rekrutów w bezwzględne maszyny do zabijania wietnamskich komunistów. Działania te sprawiają, że młodzi rekruci zostają złamani psychicznie. Po skończeniu obozu żołnierze zostają wysłani na front. Losy bohaterów śledzimy dzięki Jokerowi, który zostaje fotografem frontowej gazetki. Zło oraz spustoszenie pokazywane przez Jokera wydają się jakby nierealne. Film wojenny dowodzi bezsensowności i okrucieństwa wojny, która odciska się na psychice nawet najsilniejszych jednostek.
Pola śmierci – kambodżańskie obozy śmierci
Pola śmierci to adaptacja prawdziwej historii doktora Ditha Prana, która została opublikowana przez Sydneya Schanberga – korespondenta „New York Timesa”. Dramat opowiada o amerykańskim reporterze, który w 1972 r. został wysłany do Kambodży w celu relacjonowania zmagań tamtejszego rządu z partyzantką Czerwonych Khmerów. Jego tłumaczem i przyjacielem zostaje miejscowy Dith Pran, który doskonale orientuje się w sytuacji politycznej Kambodży. Kiedy stolicę przejmują partyzanckie wojska, reporter przekonuje Prana, aby nie ewakuował się i dalej pomagał mu zdobywać najświeższe informacje z frontu. Kończy się to dramatycznie – kambodżański tłumacz zostaje pojmany przez komunistów i umieszczony w barbarzyńskim obozie reedukacyjnym, gdzie musi walczyć o przeżycie.
Szeregowiec Ryan – patos amerykańskiego kina wojennego
Szeregowiec Ryan to jeden z najbardziej kultowych amerykańskich filmów wojennych. Produkcja Spielberga to realistyczne i naturalistyczne dzieło okraszone nutą klasycznego amerykańskiego patosu. Akcja filmu rozgrywa się w czasie II wojny światowej. Po drastycznej bitwie, która dziesiątkuje amerykańskie wojska, jeden z dowódców oddziału dostaje rozkaz uratowania tytułowego szeregowca znajdującego się w Normandii. Misja przypada ośmiu żołnierzom, którzy pomimo uzasadnionych wątpliwości co do jej powodzenia, brną w głąb terytorium wroga. W trakcie filmu widz bliżej poznaje bohaterów. Każdy z nich ma inny charakter i osobowość, ale łączy ich jedno – patriotyzm i wiara w słuszność sprawy. Wielokrotnie nagradzany film zyskał popularność dzięki wciągającej fabule oraz gwiazdorskiej obsadzie. W Szeregowcu wystąpili m.in. Tom Hanks czy Matt Damon.
Wróg u bram – walka snajperów w Stalingradzie
Filmy o II wojnie światowej zdecydowanie przeważają wśród wszystkich filmów wojennych. Wróg u bram to produkcja Jeana-Jacquesa Annauda, która opowiada o jednej z najważniejszych bitew światowego konfliktu. Akcja filmu rozgrywa się w trakcie bitwy o Stalingrad z 1942 r. Głównym bohaterem jest rosyjski żołnierz Wasilij Zajcew, który dzięki świetnym zdolnościom snajperskim staje się nadzieją na wygraną Armii Czerwonej. Jednak w szeregach hitlerowców znajduje się godny Zajcewa rywal. Major König, który staje w szranki z Zajcewem, to wyborowy strzelec oddziałów niemieckich. Zmagania dwójki znakomitych snajperów budują dramaturgię filmu i stanowią swoisty symbol walki dobra ze złem.
Helikopter w ogniu – prawdziwe wydarzenia z 1993 roku
Helikopter w ogniu to film wojenny, który opowiada o prawdziwych wydarzeniach z 1993 r. Dzieło Ridleya Scotta przedstawia amerykańską akcję mającą zapobiec eskalacji wojny domowej w Somalii. Fabuła opowiada o planie, który miał być prostą misją – żołnierzom kazano przylecieć do Mogadiszu i porwać dwóch zastępców dowódcy miejscowych walk. Jednak kiedy somalijska milicja zestrzela dwa amerykańskie Black Hawki, sytuacja staje się o wiele bardziej skomplikowana. Rozrzuceni po Mogadiszu Amerykanie muszą zmierzyć się z wrogiem, który ma znaczną przewagę liczebną. Akcja filmu trwającego ok. 140 minut obejmuje historię dwóch dni, kiedy to dochodzi do dramatycznych walk na ulicach somalijskiego miasta. Helikopter w ogniu jest bardzo dynamicznym oraz realistycznym filmem. Oglądając dzieło Scotta, można doznać wrażenia, że jest się w samym centrum wydarzeń.
9 kompania – wojna w Afganistanie
9 kompania to produkcja, która zasila szeregi filmów wojennych opartych na prawdziwych zdarzeniach. Rosyjska produkcja Fedora Bondarchuka opowiada o rosyjskiej kampanii wojennej w Afganistanie. W końcówce lat 80. ubiegłego wieku do kraju ogarniętego wojną zostają wysłani młodzi rekruci. Wrzuceni na głęboką wodę żołnierze sowieckiej armii nie radzą sobie i szybko zostają zdziesiątkowani przez wrogie siły. Zdesperowani żołnierze błagają dowództwo o pomoc, która nigdy nie nadciąga. W filmie nie zobaczymy amerykańskiego patosu. Śmierć młodych ludzi jest brutalna i realistyczna, przez co o wiele dosadniej oddaje okropność wojny.
Przełęcz ocalonych – ciężki film z Melem Gibsonem
Jednym z nowszych filmów wojennych jest Przełęcz ocalonych, który stanowi niepodważalny hit i ważną pozycję w portfolio Mela Gibsona. Akcja filmu rozgrywa się w końcówce II wojny światowej, gdy dochodzi do japońsko-amerykańskich walk o pacyficzne wyspy. Główny bohater – Desmond T. Doss – zostaje wraz z innymi rekrutami rzucony w wir walk o Okinawę. Jednak wyróżnia się on tym, że jako jedyny nie korzysta z broni. Ze względu na swoje przekonania odmówił zabijania i został sanitariuszem. Pomimo pierwotnych oskarżeń o tchórzostwo, Desmond udowadnia swoją wartość, ratując z brutalnego pola walki ponad 70 rannych żołnierzy. Film z 2016 r. jest niezwykle realistyczną produkcją, która po raz kolejny udowadnia, że wojna to istne piekło.
Najlepsze filmy wojenne to nie tylko nowoczesne ekranizacje z efektami specjalnymi, ale i starsze produkcje, które są ponadczasowymi dziełami. Wojna jest trudnym tematem, ale wielu reżyserów dobrze sobie z nim radzi. Warto obejrzeć te znane filmy, bo naprawdę zmuszają do przemyśleń.
