Sergio Leone – twórca najbardziej znanych spaghetti westernów

Sergio Leone – filmy tego reżysera zna każdy fan kultowych westernów. Warto przyjrzeć się sylwetce tego twórcy oraz jego najbardziej cenionym produkcjom. Przekonaj się, które tytuły Sergio Leone musisz znać i dowiedz się, czym jest spaghetti western.

Sergio Leone – znany włoski reżyser westernów lat 60.

Sergio Leone urodził się 3 stycznia 1929 roku w Rzymie. Był synem znanego reżysera – Roberto Robertiego i aktorki kina niemego Bice Valerian. Swoją karierę w kinematografii rozpoczął niedługo po tym, jak rzucił studia prawnicze. W 1948 roku pracował jako asystent na planie legendarnych Złodziei rowerów Vittorio de Siki. Kilka lat później zaczął tworzyć własne scenariusze. Pracował też przy takich produkcjach jak m.in. Quo Vadis z 1951 czy Ben-Hur z 1959 roku.

Kariera Sergio Leone nabrała rozpędu, gdy przejął fotel reżysera filmu Ostatnie dni Pompei. Stało się tak, ponieważ pierwotnie pracujący przy filmie reżyser Mario Bonnard zachorował i musiał zrezygnować z posady. W latach 60. Leone zapoczątkował podgatunek tzw. spaghetti westernu. To właśnie wtedy zadebiutowała jego słynna trylogia składająca się z filmów Za garść dolarów, Za kilka dolarów więcej i Dobry, zły i brzydki. Produkcje okazały się ogromnym sukcesem na całym świecie.

W latach 70. Leone pracował przy różnych tytułach, wspierając także innych reżyserów podczas realizacji ich projektów. Nakręcił od nowa niektóre sceny w „cudzych” filmach, m.in. w Nazywam się Nobody. W 1978 roku był jurorem na 28. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie. Po odrzuceniu propozycji wyreżyserowania kultowego dziś Ojca chrzestnego zajął się swoim ostatnim dziełem – Dawno temu w Ameryce. Pracował nad tym filmem aż przez dekadę. Pod koniec lat 80. był przewodniczącym jury na 45. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Zmarł rok później na atak serca.

Sprawdź też: Najlepsze filmy z Clintem Eastwoodem. Propozycje filmowe z legendą kina akcji

Co oznacza podgatunek „spaghetti western”?

Podgatunek spaghetti western zrodził się w latach 60. XX wieku. Określeniem tym nazywa się westerny tworzone przez włoskich twórców, powstające głównie w Europie. Nawiązanie do spaghetti wzięło się właśnie stąd, że to przede wszystkim Włosi (w tym Sergio Leone) tworzyli podwaliny tego podgatunku. Nazwę wymyślono jednak w Ameryce, z której wywodzi się klasyczny western. Kowbojskie produkcje o włoskich korzeniach często charakteryzowały się niskim budżetem, intensywnością przemocy i antybohaterami w rolach głównych. Poza Włochami wiele spaghetti westernów powstawało także w Hiszpanii.

Trylogia dolarowa

Fundamentem całego podgatunku spaghetti westernów jest trylogia filmowa Sergio Leone z lat 60. XX wieku. To właśnie te produkcje były na tyle charakterystyczne, że pozwoliły wyodrębnić osobny podgatunek o mściwych, amoralnych kowbojach. Poniżej znajdziesz opisy pełnych wartkiej akcji klasyków, które koniecznie musisz obejrzeć, jeśli chcesz poznać twórczość Sergio Leone.

Za garść dolarów – początek westernowego przełomu

Film Za garść dolarów zadebiutował w kinach w 1964 roku. Jego głównym bohaterem jest bezimienny rewolwerowiec, w którego rolę wcielił się – wtedy jeszcze szerzej nieznany – Clint Eastwood. Przybywa on do miejscowości, którą rządzą dwie silne grupy przemytnicze. Mężczyzna postanawia je zwalczyć, pracując dla obydwu jednocześnie. Tendencje głównego bohatera do pakowania się w kłopoty przy jednoczesnym nieskrywanym nastawieniu na zysk były ogromnym przełomem dla nieco skostniałego wtedy gatunku westernu. Zwykle w produkcjach amerykańskich kowboje starali się bowiem unikać zatargów i kłopotów.

Sprawdź też: Kolejny film od Eastwooda – Cry Macho. Co wiemy o nim do tej pory?

Akcja filmu rozgrywa się w pobliżu granicy USA z Meksykiem, zaś samo dzieło powstawało we Włoszech, Hiszpanii i RFN. Poza Eastwoodem w produkcji pojawili się m.in. Antonio Prieto, Gian Maria Volontè czy Mario Brega. Na szczególną uwagę w tej produkcji zasługuje muzyka, która została nagrodzona w 1965 roku na Festiwalu w Wenecji. Jej autorem był Ennio Morricone, czyli znajomy Leone ze szkolnych lat. Za garść dolarów był początkiem niezwykle owocnej współpracy obydwu twórców.

Za kilka dolarów więcej – współpraca łowców nagród

Zaledwie rok po filmie Za garść dolarów Clint Eastwood pojawił się w drugiej odsłonie trylogii Sergio Leone. Tym razem łowca nagród ściga bandytę, za którego głowę przewidziana jest bardzo wysoka suma. Okazuje się jednak, że nie tylko on poluje na złoczyńcę. Wraz z innym łowcą nagród łączą siły, by wspólnie schwytać „cennego” przestępcę. W filmie poza Eastwoodem wystąpili m.in. Lee Van Cleef i Gian Maria Volontè. O wyjątkową ścieżkę dźwiękową ponownie zadbał Ennio Morricone. Podobnie jak w Za garść dolarów, również i w tym filmie dużą rolę odgrywały nowatorskie dynamiczne zbliżenia, a sama produkcja łamała schematy tradycyjnych, dobrze już znanych wtedy amerykańskich westernów.

Dobry, zły i brzydki – w poszukiwaniu skarbu

1966 rok przyniósł zwieńczenie trylogii Sergio Leone. Film Dobry, zły i brzydki opowiada o trzech bohaterach pragnących zdobyć skrzynię z kosztownościami. „Dobry” to Blondie, w którego rolę wcielił się – ponownie – Clint Eastwood. „Brzydki” to Tuco, grany przez Eli Wallacha. „Złym” jest natomiast Angel Eyes, którego zagrał Lee Van Cleef. Każdy z nich posiada część informacji dotyczących położenia skarbu. Bohaterowie zawiązują między sobą sojusze, ale ich odmienne temperamenty i pragnienie zgarnięcia całej nagrody dla siebie sprawiają, że nic nie jest tak proste, jak mogłoby się wydawać. W finale trylogii za muzykę po raz kolejny odpowiedzialny był Ennio Morricone.

Dawno temu w Ameryce – film po 13 latach przerwy

Ostatni film Sergio Leone nosi tytuł Dawno temu w Ameryce. Twórca odrzucił propozycję wyreżyserowania Ojca chrzestnego właśnie na rzecz tego projektu, któremu poświęcił ostatnie lata swojej kariery. Akcja Dawno temu w Ameryce z 1984 roku rozgrywa się na kilku płaszczyznach czasowych. Opowiada o byłym gangsterze żydowskiego pochodzenia, który wychowywał się w sercu nowojorskiego Manhattanu. Po latach bohater wraca do miejsca swojego pochodzenia, by cofnąć się pamięcią do dawnych lat. W roli głównej występuje tu Robert De Niro, a poza nim na ekranie można zobaczyć także Jamesa Woodsa, Elizabeth McGovern czy Treata Williamsa. Trwający prawie cztery godziny film zdobył dwie nagrody BAFTA i nominacje do Złotych Globów. Zarówno wśród nagród, jak i nominacji, ponownie doceniony został nie tylko reżyser, ale również autor muzyki – Ennio Morricone.

Sergio Leone zrewolucjonizował westerny lat 60. XX wieku. To twórca, który odcisnął silne piętno na historii kinematografii, tworząc zupełnie nowy obraz antybohaterów i gangsterskiego świata. Jego filmy, takie jak epickie Dawno temu w Ameryce, znane są widzom na całym świecie. Daj znać w komentarzu, jaki film Sergio Leone jest Twoim ulubionym!