0
Głębia ostrości to jeden z podstawowych parametrów, który pozwoli Ci wykonać ciekawe zdjęcia. Jej opanowanie pomoże skoncentrować uwagę odbiorców na najbardziej istotnych elementach obrazu. Dowiedz się, jak prawidłowo operować głębią ostrości!
Głębia ostrości – co to jest?
Co to jest głębia ostrości? Masz z nią do czynienia przy każdym wykonywaniu zdjęcia, być może nawet nie wiedząc, czym ona jest. Jest to zaś jedno z najbardziej podstawowych pojęć w optyce oraz fotografii. Dla profesjonalnych fotografów jest to podstawowy parametr, jednak początkującym lub amatorom robienia zdjęć ustawienie odpowiedniej głębi ostrości potrafi sprawić problem. Odpowiada ona za to, która część kadru jest ostra, a która rozmyta.
Zobacz: Czym jest odbicie lustrzane i jak sobie z nim radzić na zdjęciach?
Ustawiając głębię ostrości, decydujesz, który punkt na zdjęciu będzie tym najważniejszym. Jeśli elementy znajdujące się zarówno blisko, jak i daleko obiektywu są wyostrzone, mówi się o dużej głębi ostrości. Wykorzystuje się ją między innymi w fotografii krajobrazowej. Jeśli zaś główny obiekt jest ostry, a elementy w tle są rozmazane, nazywa się to małą lub płytką głębią ostrości. Przy użyciu rozmycia tła możesz uzyskać ciekawy efekt, który znacząco wpłynie na atrakcyjność Twojego zdjęcia.
Elementy głębi ostrości – co się na nią składa?
Jak uzyskać efekt estetycznego rozmycia tła? Na głębię ostrości wpływa kilka czynników. Niestety w większości zależne są one od ograniczeń sprzętowych. Nie każdy aparat pozwala na zaawansowaną regulację głębi ostrości. Aby w pełni wykorzystać jej potencjał, najlepiej posiadać sprzęt z trybem manualnym i możliwością samodzielnego ustawiania przysłony. Na podstawowe elementy głębi ostrości składają się: odległość między fotografem a fotografowanym obiektem, wartość przysłony w aparacie oraz długość ogniskowej obiektywu.
Pierwszą składową jest odległość, która nie jest przypadkowa. Jeśli podejdziesz z aparatem bliżej fotografowanego obiektu, spowoduje to, że tło straci swoją ostrość, czyli ulegnie rozmyciu. Z kolei odsunięcie się od obiektu sprawi, że klatka automatycznie się wyostrzy, czyli uzyska większą głębię ostrości. Podobna zasada dotyczy odległości między fotografowanym obiektem a tłem, na przykład ścianą. Jeśli osoba, której chcesz wykonać zdjęcie, stoi zbyt blisko ściany, nie uda Ci się rozmazać tła. W tym przypadku należy oddalić modela bądź modelkę od płaszczyzny znajdującej się za nią.
Drugi element dotyczy przysłony w aparacie. Przysłona to ta część obiektywu, która reguluje wielkość otworu na drodze strumienia światła. Reguluje więc ilość światła docierającego do matrycy aparatu fotograficznego. Zwykle ma postać nachodzących na siebie ruchomych listków. Ich liczba również wpływa na uzyskiwaną głębię ostrości. Duży otwór przysłony, czyli mała liczba listków, skutkuje małą głębią ostrości – tło jest nieostre, ale główny obiekt już tak. Aby uzyskać większą głębię, wykorzystaj mały otwór, czyli dużą wartość przysłony.
Ważna jest również długość ogniskowej obiektywu. Ogniskowa obiektywu to odległość od miejsca, gdzie światło spotyka się wewnątrz obiektywu, do czujnika aparatu. Im krótsza ogniskowa, tym szerszy kąt widzenia. Optyczna ogniskowa określa więc, jak szeroki lub wąski jest kadr. Dłuższa skutkuje mniejszą głębią ostrości, a krótsza – większą. Długość ogniskowej zazwyczaj określa się w milimetrach. Znając i opanowując powyższe kwestie, nauczysz się, jak zrobić zdjęcie z rozmytym tłem.
Wielkość matrycy a głębia ostrości
Wielkość matrycy zamontowanej w Twoim aparacie nie powinna być Ci obojętna. Jak się okazuje, ten element również może wpłynąć na uzyskiwaną przez Ciebie głębię ostrości. Wielu użytkowników kompaktowych aparatów cyfrowych skarżyło się, że z ich użyciem trudno osiągnąć płytką głębię ostrości. Dzieje się tak, ponieważ większość tego typu sprzętów posiada małe matryce niepełnoklatkowe. Ich plusem jest to, że pozwalają na łatwe osiągnięcie ostrości. Aparat automatycznie wyostrza obraz, dlatego rozmazanie tła jest w ich przypadku tak uciążliwe. Kompakty powstały jako odpowiedź na aparaty na film, przy których trzeba było wszystko manualnie ustawiać, aby elementy zdjęcia były ostre i wyraźne.
Małe matryce w aparatach wymagają małych ogniskowych, przy czym to dłuższe ogniskowe dają mniejszą głębię, nie na odwrót. Zdjęcia wykonane aparatem hybrydowym i lustrzanką, nawet przy tej samej najniższej wartości przysłony, będą różnić się uzyskaną głębią ostrości – ponieważ różnią się matrycami. Jednak mała matryca nie uniemożliwia uzyskania płytkiej głębi. Jak w większości przypadków bywa – to zależy od zastosowania. Jeśli potrzebujesz niedrogiego aparatu, którym chcesz wykonywać ciekawe zdjęcia w plenerze, mniejsza matryca wystarczy, aby osiągnąć na zdjęciach efekt płytkiej głębi. Jeśli jednak poszukujesz sprzętu do profesjonalnych sesji zdjęciowych i chcesz, aby efekt płytkiej głębi był jak najlepiej widoczny, wybierz aparat z wyższej półki z większym rozmiarem matrycy.
Co to jest efekt bokeh?
Co to bokeh? To efekt będący obiektem westchnień profesjonalnych fotografów i portrecistów. Jeszcze bardziej rozmywa tło fotografii, sprawiając, że wygląda bardziej artystycznie. Jest to efekt miękkiego, nieostrego tła, które sprawia, że fotografia prezentuje się niezwykle subtelnie. Buduje nastrój, który może być nostalgiczny, delikatny, marzycielski, oniryczny. Co więcej, pięknie współgra ze świetlnymi refleksami. Cechą charakterystyczną tego efektu są niewielkie kółeczka znajdujące się na krawędziach obiektów. Bardzo dobrze widać to podczas fotografowania lampek choinkowych. Słowo bokeh pochodzi od japońskiego słowa boke, które oznacza rozmycie. Jak uzyskać wyjątkowy i indywidualny charakter zdjęć z efektem bokeh?
Efekt bokeh można osiągnąć, fotografując detal z użyciem jasnego obiektywu (im jaśniejszy, tym lepiej) z szeroko otwartą przysłoną. Jeśli nie posiadasz jasnego obiektywu, zwiększ odległość między tłem a fotografowanym obiektem, aby uzyskać efekt rozmytego tła – im bardziej oddalone tło, tym bardziej będzie ono nieostre. Pamiętaj, że wykonując zdjęcie pod światło, lub doświetlając z boku bądź od góry, masz szansę na uzyskanie jeszcze lepszego efektu świetlnego rozmycia. Ten trik sprawdzi się szczególnie podczas nastrojowych sesji portretowych (na przykład przy zachodzie słońca) albo w przypadku fotografii przyrody. Z nim zdjęcia tła będą jeszcze bardziej satysfakcjonujące.
Wady i zalety płytkiej głębi
Oba rozwiązania – dużą i małą głębię ostrości – stosuje się w zależności od efektu, jaki chcesz osiągnąć. Warto jednak podkreślić wady i zalety płytkiej głębi ostrości, aby dowiedzieć się, w jakich sytuacjach najlepiej ją stosować. Jako że płytka głębia ostrości uwydatnia fotografowany obiekt, jest wyjątkowo pożądana w zdjęciach portretowych, zdjęciach katalogowych, produktowych, fotografiach jedzenia i w innych tego typu przypadkach. Taki efekt stosowany jest także w fotografii artystycznej jako środek wyrazu fotograficznego. Dzięki estetycznemu rozmyciu tła i wyeksponowaniu danego obiektu uzyskujesz klarowną, estetyczną fotografię, która momentalnie skupia uwagę widza na najważniejszym elemencie i podnosi jego atrakcyjność.
Sprawdź też: Przydatne akcesoria fotograficzne – niezbędnik dla fotografa
Z drugiej strony jednak nadmierne operowanie małą głębią ostrości wydaje się prostym i powtarzalnym zagraniem. Rozmywając całkowicie to, co w tle, łatwo pominąć niektóre cenne walory fotografii. Co więcej, nieumiejętne stosowanie głębi ostrości może sprawić, że zdjęcie będzie nieczytelne i niezrozumiałe. Pamiętaj, że płytka głębia zarezerwowana jest głównie dla podkreślenia detali w makro fotografii. Jeśli chcesz skupić uwagę widza na obiekcie o niejednoznacznym i niejednorodnym kształcie, na przykład na roślinie, taki efekt może się nie sprawdzić.
Nauka operowania głębią ostrości polega na świadomej obserwacji efektów, które uzyskujesz przy fotografowaniu różnymi obiektywami, przy różnych przysłonach i z różnej odległości. Wówczas nauczysz się wybierać odpowiednią głębię zależnie od warunków i sytuacji.
Jak ustawić głębię ostrości, by rozmazać tło?
Jak rozmazać tło na zdjęciu i uzyskać satysfakcjonujący efekt płytkiej głębi ostrości? Pierwszą i najprostszą metodą jest oddalenie najistotniejszego obiektu jak najdalej od tła. Sam obiekt zaś powinien się znajdować jak najbliżej obiektywu. Tym prostym sposobem uzyskasz naturalne zmiękczenie i rozmycie.
Posiadacze aparatów kompaktowych wyposażonych w tryby automatyczne oraz inne proste funkcje mają bardziej ograniczone pole działania. Najlepszym sposobem na osiągnięcie rozmycia tła jest wówczas użycie programu portretowego. W tym programie aparat zawsze zapisuje wykonane zdjęcie z najmniejszą możliwą głębią.
Aby odpowiedzieć na pytanie, jak ustawić głębię ostrości, należy wykorzystać elementy, o których była mowa wyżej: odległość, przysłonę i ogniskową. Do tego wymagana jest jednak znajomość trybu manualnego w aparacie, gdzie samodzielnie ustawiasz wartość przysłony. Aby uzyskać płytką głębię, ustaw szeroki otwór przysłony, czyli mniejsze wartości f. Dla pewności wykonaj kilka zdjęć z różnymi wartościami, aby wybrać to, które najlepiej współgra z tłem. Zasada prób i błędów jest tu kluczowa, by opanować technikę posługiwania się głębią ostrości i uzyskać kontrolę nad ujęciami.
Nie zapomnij również o doborze odpowiedniego obiektywu o jak największej ogniskowej. Zrezygnuj z obiektywu szerokokątnego. Twoim wyborem powinny być obiektywy standardowe (o ogniskowej równej 50 mm, 85 mm lub 100 mm) albo teleobiektyw z zakresem ogniskowych od 100 mm do 800 mm. Zdjęcia robione takim aparatem będą miały wąskie pole widzenia, ale będą odznaczać się płytką głębią obrazu.
Pamiętaj – im dłuższa ogniskowa, mniejsza wartość przysłony oraz mniejsza odległość od obiektu, a większa od tła, tym mniejsza głębia ostrości.
Choć opanowanie głębi ostrości może wśród wielu początkujących fotografów budzić spore obawy, wcale nie jest takie trudne. Co więcej, potrafi całkowicie odmienić Twoje zdjęcia, nadając im szczególny charakter. Zobacz, jak płytka głębia ostrości potrafi zmienić zwykłe fotografie w profesjonalne dzieła sztuki.
Źródło obrazka głównego: maximus38.flog.pl
