CAPTCHA – co to jest, jak działa? Wszystko o CAPTCHA

Współczesny krajobraz świata metod ochrony przed spamem w internecie wyglądałby bez CAPTCHA zupełnie inaczej. Na czym polega ta technika? Sprawdź, co warto wiedzieć o teście CAPTCHA.

Czym właściwie jest CAPTCHA i jak działa?

CAPTCHA (skrótowiec od angielskiej nazwy Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart) to metoda zabezpieczania stron internetowych, której zadaniem jest zweryfikowanie, że daną akcję (na przykład wypełnienie formularza) na pewno wykonuje człowiek, a nie zaś maszyna (bot). Najczęściej występuje ona w postaci zadania polegającego za odczytaniu zniekształconego ciągu znaków z wyświetlonej grafiki, a następnie przepisaniu go do właściwego pola.

Jakie formy może przyjmować CAPTCHA?

Test może występować w wielu odmianach – konieczność tworzenia nowych form weryfikacji wynikła z postępów w trenowaniu algorytmów rozpoznających tekst z obrazków. Współcześnie stosuje się na przykład takie metody jak dopasowywanie brakującego elementu do grafiki, proste ćwiczenia logiczne lub podstawowe zadania matematyczne. Jednym z coraz częściej spotykanych testów jest zaznaczanie fragmentów obrazka, w którym znajduje się określony obiekt. Tę metodę weryfikacji powszechnie stosuje na przykład Google.

Jak odróżnić internautę od bota, czyli jak CAPTCHA pomaga walczyć ze spamem

10 sekund – według to właśnie tyle czasu potrzebuje przeciętny użytkownik internetu, by rozwiązać CAPTCHA. Dla internetowych robotów jednak pozornie tak proste zadanie okazuje się być znacznie większym wyzwaniem. Zniekształcenie obrazka utrudnia botom poprawne przypisanie tak zmodyfikowanych liter do „znanych im” kształtów znaków. Dzięki temu, że automaty nie są w stanie sczytać wymaganego hasła, treści strony, na którą próbują się dostać, pozostają przed nimi ukryte.

Zobacz: Klucze U2F – czym są? Jak ich używać? Wszystko o fizycznym kluczu U2F

Na różne odmiany mechanizmu CAPTCHA możemy natknąć się niemal w każdym zakątku świata internetu. Przez różnego rodzaju portale wykorzystywany jest on do zapobiegania masowemu zakładaniu kont przez boty. Fora dyskusyjne, blogi czy sekcje komentarzy internetowych serwisów informacyjnych chronią się w ten sposób przed zalewem spamu, na przykład w postaci treści o charakterze reklamowym.

CAPTCHA stanowi także popularną linię obrony witryn internetowych przed atakami polegającymi na generowaniu dużej liczby zapytań przez boty, które takim działaniem mogą skutecznie uniemożliwić użytkownikom dostęp do treści strony. Z tego zastosowania testu korzysta na przykład Google.

reCAPTCHA, czyli test CAPTCHA w szczytnym celu

Jak się okazuje, CAPTCHA może przysłużyć słusznej sprawie. Z taką intencją stworzony został system reCAPTCHA, który grafiki ze słowami czerpie z zasobów podmiotów zajmujących się digitalizacją książek. Używane wyrazy zostały uprzednio przeskanowane przez oprogramowania OCR i oznaczone jako nieczytelne, jednak z ich rozpoznawaniem mózg człowieka radzi sobie zwykle bez problemu. reCAPTCHA modyfikuje obrazek i wyświetla go użytkownikom, a następnie ustala wynik weryfikacji na podstawie dostarczonych przez nich rozwiązań.

Sprawdź: Sieć Tor, przeglądarka i trasowanie cebulowe – wszystko, co musisz wiedzieć

Czy CAPTCHA jako forma zabezpieczenia może mieć rację bytu w sieci przyszłości?

Choć CAPTCHA sprawdza się w swojej roli już od wielu lat, technologiczny postęp niesie duże zagrożenie dla tej techniki. Od lat rejestruje się udane próby tworzenia metod będących w stanie obejść zabezpieczenie. Spamerom udawało się wykorzystać w tym celu na przykład zaawansowane systemy optycznego rozpoznawania obrazu. Potężnym przeciwnikiem testu są współczesne sztuczne sieci neuronowe, które, odpowiednio wytrenowane, szybko są w stanie sczytać z obrazka prawidłowy kod.

CAPTCHA z zasady ma umożliwić autoryzację akcji wyłącznie ludziom, niestety także i dla nich potrafi ona być nie lada wyzwaniem. Wielu internatów od lat skarży się, że wyświetlane obrazki zawierają niekiedy tekst nierozpoznawalny nawet dla człowieka, a sama czynność jest dla nich zwyczajnie irytująca. Trudności z rozwiązywaniem testu w jego podstawowej wersji napotykają w szczególności osoby niepełnosprawne (na przykład z dysfunkcjami wzroku, poruszające się po stronach www z wykorzystaniem wspomagającego oprogramowania).

Pomimo jego wad, CAPTCHA to system, od którego stosowania do dziś nie stronią najwięksi technologiczni giganci, tacy jak Google. Trudno stwierdzić, czy testy tego typu przetrwają próbę czasu, jednak na pewno możemy spodziewać się powstawania i wykorzystywania do ochrony treści w Internecie coraz to nowszych ich wariantów.