0
W pracy z komputerem zdarzają się sytuacje, gdy musimy zajrzeć w trzewia oprogramowania. Włączanie BIOS/UEFI na laptopie z Windows 10 daje dostęp do wielu opcji przydatnych do zarządzania sprzętem. Jak włączyć BIOS? Zapraszamy do przeczytania naszego poradnika!
Co to jest BIOS i czym różni się od UEFI?
Nasze komputery to urządzenia kryjące w sobie wiele funkcjonalności, bez których nie byłoby możliwe ich prawidłowe działanie. Niczym ludzka podświadomość odpowiedzialna za nasze bezwiedne oddychanie, BIOS odpowiada za procesy zachodzące bez wiedzy i świadomości użytkownika.
Co to jest BIOS? To akronim od angielskich słów Basic Input/Output System. Zapisany jest on w pamięci wielu komponentów komputera, takich jak płyta główna, karta graficzna, sieciowa itd. Zadaniem BIOS-u jest łączenie warstwy sprzętowej z systemem operacyjnym, np. z Windows 10. Oprogramowanie układowe kontroluje podstawowe zadania potrzebne do działania urządzenia.
Jednym z zadań BIOS-u jest sprawdzenie sprawności podzespołów komputera podczas uruchamiania i restartu (power-on-self-test, POST). Odpowiada on także za inicjację programu rozruchowego, czyli włączania komputera. To właśnie w nim istnieje możliwość zmiany priorytetu rozruchu. Jest to przydatne, gdy np. chcemy sformatować dysk wraz z usunięciem systemu operacyjnego. Domyślnie to właśnie on jest uruchamiany jako pierwszy. Chcąc zainstalować nową jego wersję, to właśnie w BIOS-ie zmieniamy priorytet rozruchu z systemu operacyjnego na dysk instalacyjny z jego nową wersją.
Firmware ponadto kontroluje transfer danych pomiędzy dyskiem twardym, napędem dysków optycznych CD i DVD i procesorem. Za jego sprawą można również włączać lub wyłączać porty komunikacyjne.
Postęp w technologii sprawił, że przestarzały zarówno w wyglądzie, obsłudze, jak i możliwościach BIOS został zastąpiony nowszym oprogramowaniem UEFI (Unified Extensible Firmware Interface).
Charakterystyczną cechą BIOS-u jest menu tekstowe. Nowa wersja oprogramowania sprzętowego odznacza się nowocześniejszym graficznym wyglądem przypominającym interfejsy aplikacji i systemów operacyjnych. Pozytywną zmianą jest również zmiana sposobu nawigacji. BIOS obsługiwać można wyłącznie przy pomocy klawiatury. UEFI został przystosowany do sterowania myszką.
Jak włączyć BIOS/UEFI?
Odpowiedź na pytanie, jak włączyć BIOS lub UEFI zależna jest od wieku komputera. Nowsze sprzęty mają wszyty w komponentach UEFI. Interfejs ten jest implementowany od 2006 roku w urządzeniach Apple, a po 2010 roku zaczął być stosowany przez producentów komputerów z zainstalowanym systemem Windows.
W przypadku starszych maszyn włączenie BIOS-u nie jest trudne. Komputery, w których możemy się z nim spotkać, pracują na starszych wersjach systemu Windows – 7, Vista czy też XP. Dzieje się tak ze względu na to, że bootowanie (uruchomienie) płyty głównej przebiega na tyle wolno, że możliwe jest wciśnięcie odpowiedniego przycisku.
Sprawdź też: Najprzydatniejsze skróty klawiszowe, które ułatwią Ci pracę. Na Windows, w przeglądarkach, w Wordzie, macOS, Linux
Klawisze pozwalające na dostęp do firmware są różne w zależności od marki komputera. Jak więc włączyć BIOS w komputerze stacjonarnym lub laptopie poszczególnych producentów?
- Jak włączyć BIOS Lenovo — wciskając 5-10 razy klawisz F1;
- Jak włączyć BIOS w laptopie ASUS – F2, a następnie przycisk zasilania trzymając je następnie do momentu zobaczenia interfejsu BIOS-u;
- Jak włączyć BIOS w laptopie Samsung — zazwyczaj wystarczy kilkukrotnie wciskając F2;
- Jak włączyć BIOS w laptopie Acer — w przypadku komputerów stacjonarnych — Delete, w przypadku laptopów – F2;
- Jak włączyć BIOS w laptopie HP — w zależności od modelu urządzenia – F2, F6 lub F10.
Należy jednak pamiętać, że podane powyżej sposoby nie muszą sprawdzić się w przypadku każdego modelu powyższych marek. Nie ma bowiem jednego, uniwersalnego klawisza uruchamiającego BIOS. Na szczęście, by ułatwić konfigurację komputera użytkownikom, producenci często umieszczają taką informację na pierwszym ekranie widocznym po jego włączeniu.
O ile w przypadku starszych egzemplarzy dostęp do oprogramowania sprzętowego jest stosunkowo łatwy, o tyle w przypadku nowych urządzeń jest to znacznie trudniejsze. Najprostszym rozwiązaniem problemu, jak włączyć BIOS/UEFI, jest dostanie się do niego z poziomu samego systemu operacyjnego.
Czy można wejść w BIOS przez Windows 10?
Wejście w ustawienia BIOS, a mówiąc precyzyjnie w nowszą jego wersję, czyli UEFI na urządzeniach pracujących pod kontrolą Windows 10 jest możliwe.
Tak jak jednak zostało wspomniane wcześniej, jest to trudniejsze. Boot płyty głównej, na której znajduje się UEFI, odbywa się zwykle zdecydowanie szybciej niż na starszych modelach. Dodatkowo wielu producentów kart graficznych w swoich kartach graficznych implementuje autorskie systemy przyspieszające uruchamianie się systemu operacyjnego (np. MSI w kartach GeForce RTX).
Najlepszym sposobem na uruchomienie firmware jest wejście do niego z poziomu menu Ustawienia systemu Windows. Po wejściu w nie należy przejść kolejno do Aktualizacja i zabezpieczenia, następnie do Odzyskiwanie i Uruchom ponownie teraz. Po restarcie systemu wybierz opcję Rozwiąż problemy, a potem do Uruchom oprogramowanie układowe UEFI.
Skorzystanie z UEFI może być przydatne, szczególnie gdy komputer nie chce się włączyć lub po uruchomieniu systemu błędy oprogramowania uniemożliwiają pracę. W takiej sytuacji należy uruchomić tryb awaryjny.
Domyślnie Windows włącza się w trybie normalnym. Awaryjny zaś służy do diagnostyki oprogramowania. System uruchamia się wówczas wyłącznie z podstawowym pakietem programów i sterowników niezbędnych do jego działania. Pozwala to łatwiej zlokalizować problem i naprawić go. Z jego pomocą łatwiej także usuwać wirusy.
Dostęp do menu z trybami uzyskać można, przytrzymując klawisz Shift, a następnie naciskając F8. Ważne, by zrobić to jeszcze przed załadowaniem systemu. Jeśli sposób ten nie działa (np. z powodu wspomnianego wcześniej szybkiego bootowania), rozwiązaniem jest trzykrotne włączenie i wyłączenie Windows 10 przy pomocy przycisku zasilania.
Jak wejść w BIOS na laptopie?
BIOS lub UEFI w systemach Windows włącza się w taki sam sposób jak w komputerach stacjonarnych. Nie ma znaczenia, czy dany PC jest urządzeniem przenośnym, czy nie. Różnice, tak jak w przypadku stacjonarnych jednostek, istnieją ze względu na odmienny sposób uruchamiania oprogramowania układowego u danego producenta czy w konkretnym modelu.
Sprawdź też: Pad od PS4 do PC — to da się zrobić! Jak podłączyć DualShock 4 do komputera?
