Albert Einstein na stałe przeszedł do historii. Myślisz „największe umysły w historii” i od razu do głowy przychodzi Ci ten niemiecki naukowiec. Przyjrzyjmy się bliżej jego biografii i zasługom dla nauki.
Albert Einstein – biografia fizyka
Einstein Albert urodził się 14 marca 1879 roku w Ulm w Niemczech, w żydowskiej rodzinie kupieckiej, która w 1880 roku przeniosła się do Monachium, a potem w 1894 – do Mediolanu. Einstein powrócił do Niemiec na studia, na politechnikę w Zurychu.
Albert Einstein uzyskał wykształcenie w zakresie wykładowcy nauk ścisłych, ale nie mógł znaleźć pracy na żadnej uczelni. Imał się różnych zajęć. Był między innymi korepetytorem, nauczycielem matematyki czy ekspertem w federalnym biurze patentowym w Bernie. Ostatnią z tych posad sprawował w latach 1902-1908 i wtedy właśnie zaczął zgłębiać tajniki fizyki, gdyż ówczesna praca była mało absorbująca.
Pierwsze prace naukowca ukazały się w prestiżowym niemieckim miesięczniku Annalen der Physik w roku 1905. Zyskały uznanie w środowisku akademickim i dzięki temu w roku 1909 Einsteina przyjęto jako profesora na Uniwersytet w Zurychu.
W latach 1911-12 wykładał na niemieckim uniwersytecie w Pradze, a w roku 1912 na swojej Alma Mater w Zurychu. Od 1913 roku był członkiem Akademii Nauk w Berlinie, a rok później przeniósł się do tego miasta, by zostać dyrektorem Instytutu Fizyki, specjalnie dla niego utworzonego. Zaczął też wykładać na tamtejszym uniwersytecie i pozostał na tej posadzie aż do roku 1933.
Sprawdź też: Jaka jest prędkość światła? Wszystko o prędkości światła
Więcej informacji o Albercie Einsteinie
Rok 1916 był przełomowym dla fizyki oraz kariery naukowca – wtedy ogłosił swoją najsłynniejszą teorię, ogólną teorię względności, a także opublikował kwantową teorią promieniowania. W roku 1921 zdobył Nagrodę Nobla za pracę na temat zjawiska fotoelektrycznego i z fizyki teoretycznej.
W latach 30. panoszący się w Niemczech hitleryzm spowodował drastyczną zmianę w życiu Alberta Einsteina. W biografii naukowca rozpoczął się etap amerykański – w 1933 został zmuszony, aby opuścić Niemcy. Na znak protestu zrzekł się obywatelstwa niemieckiego i członkostwa w Akademii Nauk w Berlinie. Wyjechał do Princeton w USA i podjął pracę w Institute for Advanced Study, gdzie pozostał do końca swojego życia.
W 1948 roku wykryto u niego tętniaka aorty, który systematycznie się powiększał. Einstein już w 1950 roku sporządził testament, przekazując swoje rękopisy, listy i prawa autorskie Uniwersytetowi Hebrajskiemu. Zmarł 18 kwietnia 1955 roku, a jego zwłoki poddano kremacji i rozsypano w nieznanym miejscu, na życzenie fizyka.
Kariera Einsteina trwała ponad pół wieku i w tym czasie opublikował około 450 prac, z czego ponad 300 naukowych. Przyczynił się do zrewolucjonizowania teorii pola, mechaniki klasycznej i kwantowej, a także do popularyzacji fizyki i nauki.
Sprawdź też: Co to jest teleportacja i czy jest możliwa? Najważniejsze informacje o pojęciu teleportacji
Ogólna teoria względności – opus magnum Alberta Einsteina
Co wynalazł Albert Einstein? Przede wszystkim zapisał się w historii jako twórca ogólnej teorii względności, w skrócie OTW. Pracował nad nią intensywnie w latach 1914-1916. Jego teoria po raz pierwszy od odkryć Newtona poddała rewizji prawa i zasady grawitacji.
Einstein, dzięki nowemu ujęciu grawitacji, wyjaśnił ilościowo wartość ruchu peryhelium Merkurego, znaną od dawna i przewyższającą tę wynikającą z mechaniki według Newtona. Podał także ilościowe odchylenia promienia świetlnego w polu grawitacyjnym Słońca, które potwierdzono podczas całkowitego zaćmienia Słońca w roku 1919.
OWP zakłada, że zjawisko powszechnego ciążenia jest spowodowane wystąpieniem krzywizny czasoprzestrzeni, której właściwości geometryczne zależą od rozkładu materii i pól oraz ruchu, a same określają ruch materii i mają wpływ na pola. Einstein stworzył równania określające te zależności.
Wyniki tych równań to czasoprzestrzenie, które odpowiadają różnym sytuacjom fizycznym. OWP nie podaje żadnych wyróżnionych układów odniesienia. Ta teoria przewiduje też poprawki do ruchu światła i ciał w polu grawitacyjnym. Ma szerokie zastosowanie – w astrofizyce, kosmologii, umożliwiając m.in. konstruowanie modeli wszechświata. Teoria OWP Einsteina jest uznawana za jeden z największych — obok teorii kwantów — przełomów w fizyce w zeszłym wieku.
Albert Einstein – inne ważne odkrycia
OTW była opus magnum Alberta Einsteina. Odkrycia, których dokonał, nie ograniczały się jednak tylko do mechaniki. Naukowiec w 1916 roku opublikował pracę o kwantowej teorii promieniowania, w której przewidział występowanie tzw. emisji wymuszonej. Na tym odkryciu oparto później budowę laserów. Einstein pracował także nad teorią pola, mającą na celu opisanie pola elektromagnetycznego i grawitacyjnego w jednolity sposób, ale te badania nie skończyły się sukcesem. Stały się jednak przyczynkiem do rozwoju geometrii różniczkowej. Prace naukowca o statystyce kwantów przyczyniły się z kolei do powstania statystyki Bosego-Einsteina.
Einstein sformułował także szczególną teorię względności, ulepszającą mechanikę Newtona i wynikającą z niej teorię równoważności masy i energii wyrażoną słynnym wzorem E=mc2. Ten wzór potwierdzono reakcjami subatomowymi, w tym jądrowymi, co doprowadziło do rewizji zasady zachowania masy, pojęcia materii i dało podwaliny pod nową epokę rozwoju broni jądrowej i energetyki.
Einstein tworzył też pierwsze modele kosmologiczne, wprowadził do badań stałą kosmologiczną, która potem stała się możliwym wyjaśnieniem istnienia ciemnej energii. Dzięki niemu mogła znacząco rozwinąć się w XX wieku astrofizyka. Ponadto fizyk przewidział też istnienie fotonu.
Jak widać, to fizyka teoretyczna była przede wszystkim w polu zainteresowania Alberta Einsteina. Wynalazki raczej nie były jego konikiem, choć ma na koncie kilka pomysłów eksperymentalnych czy patentów na techniczne rozwiązania.
Życie prywatne Alberta Einsteina
Jaki był prywatnie Albert Einstein? Życiorys wskazuje, że był kobieciarzem. Już w czasie studiów, w roku 1897, zakochał się w Milevie Marić, pochodzącej z Serbii. W roku 1902 Mileva urodziła w rodzinnym domu w Nowym Sadzie córeczkę o imieniu Lieserl, ale Einstein nigdy jej nie poznał. Dziewczynkę najpewniej oddano do adopcji lub zmarła na szkarlatynę, a ojcostwo Einsteina wyszło na jaw dopiero 30 lat po jego śmierci. W roku 1903 Mileva i Albert wzięli ślub.
Sprawdź też: Google i jego komputer kwantowy — wszystko, co musisz o nim wiedzieć
Mieli dwóch synów – Hansa Alberta, urodzonego w roku 1904, późniejszego słynnego uczonego w dziedzinie inżynierii hydraulicznej, oraz Eduarda, który przyszedł na świat w roku 1910 i cierpiał na schizofrenię. Pierwsze małżeństwo naukowca przetrwało do roku 1919. Podczas rozprawy rozwodowej Einstein przyznał się do zdrady, a w ramach ugody przekazał żonie otrzymanego dwa lata później Nobla.
W tym samym roku, w którym rozstał się z Milevą, Einstein poślubił Elsę Lowenthal, swoją kuzynkę. Druga żona naukowca tolerowała jego liczne romanse, a nawet zatrudniła jako sekretarkę jedną z kochanek męża. Zmarła w roku 1936. Einstein już się ponownie nie ożenił. Fizyk namiętnie palił fajkę, interesował się żeglarstwem, a także uwielbiał grać na skrzypcach – uznawano go za wirtuoza tego instrumentu.
Albert Einstein – ciekawostki
Mamy dla Ciebie jeszcze kilka związanych z Albertem Einsteinem ciekawostek:
- Czy wiesz, jaki miał iloraz inteligencji Albert Einstein? IQ naukowca wynosiło 162. To obecnie jeden z progów geniuszu intelektualnego umożliwiający przystąpienie do słynnej organizacji MENSA.
- Naukowiec popierał syjonizm, a w dowód uznania jego zasług zaproponowano mu w roku 1952 stanowisko prezydenta Izraela. Nie przyjął jednak tej oferty.
- Mimo niebywałej inteligencji, Einstein nie był orłem na studiach. Miał najniższą średnią w grupie i prześlizgiwał się na kolejne lata. Był też jedną z nielicznych osób, której nie zaoferowano po ukończeniu studiów posady na uczelni.
- Einstein był Niemcem żydowskiego pochodzenia, ale w ciągu życia kilkukrotnie zmieniał obywatelstwo. Był obywatelem Szwajcarii, Austrii i USA, czasem jednocześnie dwóch z tych krajów, a przez pewien okres był nawet bezpaństwowcem!
- Pojawiały się kontrowersje dotyczące tego, czy to Einstein był autorem swoich prac. Niektórzy uważają, że prace naukowca to dzieło wspólne jego i Milevy, opierając się na listach Einsteina, w których podziwiał inteligencję żony czy stwierdzał, że będzie dumny, gdy będą „mogli uwieńczyć sukcesem nasze prace nad względnością ruchu” – to z listu z roku 1901.
- Einstein był nominowany do Nagrody Nobla aż jedenaście razy, a jego kandydaturę zgłosiło łącznie 40 różnych naukowców. W latach 1910-1922 naukowiec był nominowany niemal co roku, z wyłączeniem lat 1911 i 1915.
- Einstein uznawany jest za jednego z najwybitniejszych fizyków XX wieku, obok Diraca czy Schrödingera, a także wszechczasów, razem z Newtonem i Galileuszem. W rankingu przeprowadzonym wśród 100 najlepszych fizyków współczesnych czasopisma naukowego Physics World z roku 1999 Einsteina wybrano największym fizykiem w historii.
Jak sądzicie, czy prace Einsteina mocno wpływają na otaczający nas świat? A może po prostu jest to sympatyczny starszy pan, którego kojarzymy ze zdjęcia z wystawionym językiem, który jest już raczej ikoną popkultury?
