
Spis treści
Każdy miłośnik technologii z pewnością słyszał o firmie Commodore. Choć początki firmy nie były łatwe, z czasem stała się ona jedną z najbardziej rozpoznawalnych na świecie. Co należy wiedzieć o popularnych sprzętach z linii Commodore Amiga?
Commodore International – firma, od której wszystko się zaczęło
Założycielem spółki był niezwykle utalentowany biznesmen, Jack Tramiel. Polak, który przeżył obóz koncentracyjny, wyemigrował do USA, by tam dalej się rozwijać. Wyróżniała go niesamowita smykałka do technologii. Dobrze wyczuwał, co stanie się modne i w co warto zainwestować. W dużej mierze to właśnie on przyczynił się do sukcesu, jaki odniosła firma.
Prawdziwy rozwój nastąpił w latach 80., kiedy to marka wypuściła na rynek Commodore 64. Był to komputer domowy, który szybko zyskał miano najlepiej sprzedającego się mikrokomputera w całej branży informatycznej.

Wraz z popularnością sprzętu pojawiały się kolejne pomysły na stworzenie wyjątkowych urządzeń. Po ogromnym sukcesie marka pragnęła dalej inwestować w tym obszarze i zainteresowała się Amigą. Niedługo po tym zdecydowała się produkować komputery sygnowane tą nazwą.
Historia powstania komputerów Amiga
Przed stworzeniem kultowych urządzeń, firma poniosła kilka spektakularnych porażek. Zespół starał się stworzyć modele podobne do Commodore 64. Nie stały się one jednak tak popularne, jak zakładano. Wersje C16, C116 czy C128 nie miały wartości, które wyróżniałyby je na tle konkurencji. Nie zachwyciły także klientów, co spowodowało kluczowe zmiany w zarządzie.
Ogromne straty — zarówno finansowe, jak i wizerunkowe — sprawiły, że Jack Tramiel zdecydował się opuścić firmę. W 1985 roku okazało się, że spółka pozostanie na rynku jeszcze jakiś czas. To właśnie w tym momencie pojawił się pierwszy model komputera marki Amiga.

Została ona odkupiona przez Commodore po tym, gdy rozpoczęły się jej problemy finansowe. O dostęp do technologii walczyła wówczas także firma Atari, prowadzona przez Jacka Tramiela. Mimo wszystko to właśnie Commodor zyskał pełne prawa i mógł rozpocząć produkcję „nowoczesnych” komputerów. Spółka zainwestowała w to przedsięwzięcie aż 27 mln dolarów, by efekt był maksymalnie zaskakujący!
Sprzęty były wypuszczane na rynek przez najbliższe kilkanaście lat, aż do czasu, gdy kiepskie decyzje biznesowe przyczyniły się do upadku firmy. Amiga była następnie odkupywana przez różne marki, jednak nie zdołały one rozwinąć jej potencjału. Mimo to seria komputerów składa się ze zróżnicowanych i ciekawych modeli, które warto poznać bliżej.
Najważniejsze modele komputerów Amiga
Obecność nowych urządzeń była prawdziwym przełomem w świecie technologii. Choć na początku podchodzono do nich z dystansem, szybko okazało się, że produkty te nie mają sobie równych. Pokazywały wiele nowych możliwości, które każdy chciał poznać.

Amiga stała się pierwszym komputerem multimedialnym, a dodatkowo zaskakiwała przez swoje oprogramowanie, ekran i procesor. Osiągane przez nią wartości były jej największym atutem. Obraz mógł być odtwarzany w 4096 kolorach, co wcześniej było nieosiągalne. Modele te oferowały maksymalną rozdzielczość 640 x 512 pikseli — dzięki temu obsługiwały gry i programy w satysfakcjonującej (jak na te czasy) jakości. Oto spis najważniejszych z nich!
Amiga 1000 — początek historii
Przedsiębiorstwo Amiga, wykupione przez Commodore International, zaprezentowało swój pierwszy tego typu sprzęt w 1985 r. Twórcom przyświecał jeden cel — stworzyć najmocniejszy produkt w historii. Konstruktor maszyny, Jay Miner, wykorzystał dodatkowe procesory, które miały wspierać CPU. Znalazły się wśród nich:
- Denise — odpowiedzialny za wideo,
- Agnus — kontroler pamięci, copper oraz blitter,
- Paula — dedykowany do wejścia i wyjścia muzyki.
Główną jednostką była natomiast Motorola MC68000 o częstotliwości 7,16 MHz. Takie wartości sprawiały, że procesor ten nie miał sobie równych. Cechą charakterystyczną komputerów była też wysoka jakość grafiki oraz audio. Jak na swoje czasy, Amiga 1000 wyróżniała się nowoczesnym interfejsem Workbench, który zdobył serce każdego użytkownika. W modelu były dostępne 4 tryby graficzne: 320×200, 320×400, 640×200, a także 640×400.

Wyjątkowa maszyna opierała się na systemie AmigaDos. Wykorzystano też potencjał dyskietek, gdzie umieszczano Amiga Basic. Ten z kolei został zaprojektowany przez Microsoft. Wśród dodatkowych cech warto wymienić pamięć RAM. W standardzie wynosiła ona 256 KB, jednak oferowała możliwość rozszerzenia do 512 KB.
Choć nowy komputer był jednym z najważniejszych modeli w tamtym czasie, nie cieszył się on nadmierną popularnością. Wynikało to przede wszystkim z jego ceny. Dla większości był on za drogi, dlatego przestał być produkowany już w 2 lata po zakończeniu premiery. Na jego miejsce pojawiły się później nowe, mniej kosztowne wersje.
Amiga 500 — przełom na rynku
Firma uczyła się na błędach, dlatego model A500 zapewniał już dostęp do tych możliwości, których zabrakło poprzednikowi. Była to maszyna o zgrabnych, kompaktowych kształtach. Początkowo wykorzystywano ją głównie jako konsolę do gier. Wystarczyło podłączyć ją do telewizora i zaopatrzyć się w zapas dyskietek z ulubionymi produkcjami.
O sukcesie urządzenia zadecydowała również jego cena. Komentarze odnoszące się do drogiego poprzednika sprawiły, że A500 kosztował już tylko 699 dolarów (w okresie premiery).

Nowy, wzmocniony model nie różnił się wiele od swojej młodszej siostry. Parametry komputera miały podobne wartości, co produkowana wcześniej Amiga 1000. Ustabilizowano systemy operacyjne i zadbano o to, by oprogramowanie pozwalało na swobodne oraz komfortowe użytkowanie.
W zgrabnej obudowie zamknięto procesor Motorola MC68000 z zegarem 7,16 MHz. Model cieszył się popularnością, a nikt nie wątpił w jego potencjał. A500 zyskał miano komputera do zadań specjalnych. Był wyposażony w 512 kB wbudowanej pamięci RAM, którą można było dodatkowo rozbudować.
Pewne nieścisłości dotyczą „bitowych” możliwości tej maszyny. Procesor prowadził operacje wewnętrzne na 16 bitach, ale sam kod był 32-bitowy. Z tego względu zdarzają się błędne informacje w specyfikacji. Postawiano także na mocny zestaw układów graficznych OCS. Umożliwiały one wiele trybów, które zostały docenione przez najbardziej wymagających użytkowników.
Sukces Amigi5000
Model A500 był jednym z najważniejszych czynników decydujących o sukcesie Amigi. Później, gdy produkty te przestały być używane, rozpoczęto produkcję odnowionej wersji — Amigi500+. Wprowadzono ją na rynek w 1991 r., jednak została wycofana już kilka miesięcy po tej decyzji. Powodem był nowy projekt kolejnego modelu. Choć komputery te po czasie straciły swoją popularność, nadal uznaje się je za kultowe i przełomowe. Pozostały w pamięci wielu graczy, którzy doceniali ich nowoczesność.
Zobacz: Telefony Nokia – stare kultowe modele. Które stare Nokie były najlepsze? Sprawdzamy!
Amiga 2000 — silniejsza siostra z rodziny Amigi
Sukces modelu 500 sprawił, że Commodore International musiało stworzyć równie zaawansowany produkt. O kolejnej wersji zaczęło być głośno w 1987 r. Zaufano starszej, znanej już obudowie, zapożyczonej z Amigi 1000. W A2000 zachwycano się przede wszystkim płytą główną. Nie wprowadzono natomiast zmian w procesorze, który nadal wykazywał te same wartości.
Jeśli chodzi o pamięć, A2000 oferowała 512 KB lub 1 MB RAM. Można było ją poszerzyć aż do 9 MB! Tak duże wartości sprawiły, że treści wyświetlane na komputerze były dobrze zoptymalizowane. Jakie jeszcze opcje były zapewnione przez Amigę? W wersji znalazło się 5 slotów na karty rozszerzeń, co umożliwiało włożenie do niej dodatkowych podzespołów.

Rozwiązania firmy ponownie wyprzedziły nieco konkurencję. Nowe zalety urządzenia zadecydowały o jego cenie. W chwili premiery kosztowało ono aż 1450$. Podstawowa wersja Amigi 2000 służyła marce do dalszej rozbudowy. Na jej bazie stworzono także A1500, A1500+, A2000+, A2500 i A2500UX. Produkcję zakończono w 1990 r.
Amiga 3000 — pierwszy rozbudowany model
Tuż po modelu Amiga 2000, Commodore zdecydowało się na jego mocniejszą wersję o wdzięcznej nazwie A3000. W tym okresie nikt nie wątpił w jakość prezentowanych produktów. Były one jednym z chętniej wykorzystywanych sprzętów do tworzenia treści wideo. Nic dziwnego — komputery Amiga3000 zostały wyposażone w silne procesory Motorola MC68030. Wzbogacono je również o chipset ECS.

Urządzenia były pierwsze w swoim rodzaju. To w pełni 32-bitowe modele, które pojawiły się w ofercie Amigi. Stworzono je z myślą o profesjonalistach — ich podzespoły wykazywały wartości potrzebne zaawansowanym użytkownikom. Niektóre wersje produktów miały złącza Zorro II i III, a także kontroler SCSI. Z tego względu można było je rozbudować o nowoczesne (jak na tamte czasy) karty graficzne. Komputery te nadawały się zatem nie tylko do gier, ale także do wytężonej pracy.
Amiga 600 — najmniejszy przedstawiciel rodziny
Gdy mowa o najważniejszych modelach Amigi, warto przedstawić najmniejszego bohatera tej rodziny. A600 powstała w 1992 roku, a koniec jej sprzedaży przypadł na 1993 r. Nowy sprzęt był niesamowicie kompaktowy, jednak sprawiał wiele kłopotów. Problemy pojawiały się tuż po zakupie — pierwsze komputery były wyposażone w Kickstart, który nie obsługiwał interfejsów PCMCIA i IDE. Należało samodzielnie wgrywać sterowniki z dyskietki.

Wewnątrz niewielkiej obudowy umieszczono m.in. procesor MC68000, chipset graficzny ECS oraz 1 MB pamięci CHIP. Co ciekawe, A600 była pozbawiona klawiatury numerycznej. Nowy pomysł nie najlepiej się przyjął i skutkował jedynie kolejnymi trudnościami podczas użytkowania. Komputery miały liczne problemy, które sprawiły, że nikt nie uważał ich za modele odpowiednie do gier.
Pozostałe modele Amiga —czym różniły się od reszty sprzętów?
Powyższe komputery Amigi to jednak niejedyne produkty marki. W rzeczywistości sprzętów powstało wiele więcej, ale część z nich nie odniosła sukcesu. Niektóre okazały się nawet ogromną porażką. Lata 90. nie były łagodne dla firmy Commodore International. Aby sytuacja finansowa uległa poprawie, konieczne było wprowadzenie czegoś nowego, co zachwyci klientów.
Amiga 1200
Z takim podejściem stworzono nowy projekt — komputery Amigi znane jako A1200. Pojawiła się ona w 1992 roku. Wzbogacono ją o nowy zestaw chipów AGA, dzięki którym była szybsza i bardziej efektywna. Wzmocniło to także jej stronę graficzną. Niestety, pomimo trafionych pomysłów, sprzęt nie mógł realnie konkurować z modelami innych marek. Choć Amiga 1200 osiągała całkiem zadowalające wartości i sprzedała się w sporych ilościach, nie zapewniła firmie Commodore oczekiwanego sukcesu.

Amiga CD32 – wyjątkowa konsola do gier
Była to druga konsola do gier stworzona przez Amigę. Gdy wcześniejsze komputery nie poprawiały sytuacji finansowej marki, postawiono na kompaktowe rozwiązania. Model ten został zbudowany na bazie A1200 i również wykorzystywał chipset AGA. Tak jak w przypadku swojej większej siostry, Amiga CD32 także była spóźniona. Zbyt późno pojawiła się na rynku i nie mogła równać się z produktami konkurencji.

Gry na Amigę, czyli co zapewniało rozrywkę?
Dla wielu magia Amigi polegała na potencjale, jaki gwarantowała. Komputery te mogą kojarzyć się z rozrywką zapewnianą podczas programowania lub tworzenia grafiki. Mimo to, niektórzy nigdy nie pokochaliby ich bez rozbudowanej bazy gier. Wersje wyposażone w mocniejsze podzespoły oferowały wartości, dzięki którym granie stawało się czystą przyjemnością. Jakie kultowe tytuły warto wymienić?
North and South
Produkcja z 1989 roku robiła wrażenie nawet na najbardziej wymagających użytkownikach. Była to strategia wzbogacona o elementy zręcznościowe. Na uwagę zasługują także jej wartości humorystyczne — niektóre wstawki rozbawiały graczy Amigi i poruszały ich serca.
Worms
Choć była to stosunkowo prosta gra, wzbudzała ogromne emocje. Pozwalała na rywalizację między zawodnikami, a jednocześnie gwarantowała dawkę dobrej zabawy. Produkcja ta udowadniała, że komputery świetnie nadają się do rozrywki i warto w nie inwestować.
Superfrog
Dwuwymiarowy tytuł urzekał swoim minimalizmem oraz fabułą. Platformówka miała swojego bohatera, księcia, który po wypiciu oranżady zamieniał się w żabę. Aby przejść dalej, należało zbierać przedmioty i uważać na kryjące się za rogiem niebezpieczeństwa. Nie był to wcale nowy system — w pewnym sensie przypominał Mario na Nintendo. Mimo to gra potrafiła zatrzymać przy sobie na wiele długich godzin.
Rick Dangerous
Podobnie jak inne platformówki, produkcja ta polegała na pokonywaniu przeszkód i zdobywaniu kolejnych poziomów. Liczyła się w niej zręczność, a sama rozgrywka zapewniała dawkę dobrej zabawy. Choć fabuła nie przekazywała zbyt wielu wartości, motoryka gry nie pozwalała się nudzić!
Upadek Commodore International oraz koniec Amigi
Problemy finansowe firmy narastały, a kolejne produkcje nie poprawiały trudnej sytuacji. Z czasem marka tworząca komputery i konsole musiała ogłosić bankructwo. W 1994 r. zakończono działalność, a sama Amiga została przejęta przez Escom. Niedługo po tym przekazano ją kolejnemu przedsiębiorstwu — Gateway. Żadna z tych firm nie wzbogaciła sprzętów o nowe wartości. Z tego względu kultowe produkty pozostały już jedynie historią i miłym wspomnieniem.
Kultowe sprzęty Amiga — co sprawia, że nadal zajmują ważne miejsce w technologii?
Komputery Amigi już od dawna nie pokazują się na rynku. Choć nie wszystkie modele odniosły taki sukces, jak zakładano, to marka wciąż cieszy się sporą popularnością. Dziś jest doceniana przede wszystkim przez osoby zajmujące się technologią. Jak na swoje czasy, produkty od firmy były zaawansowane i przełamywały liczne bariery. Z tego względu warto poświęcić im dłuższą chwilę, by poznać nie tylko informacje związane z ich specyfikacją, ale także zrozumieć, czym poruszyły rynek.
Kto jeszcze docenia komputery Amigi? Z pewnością są to osoby, które kiedyś miały styczność z tymi sprzętami. Marce nie można odmówić wartości sentymentalnej. Gry na dyskietkach, możliwości rozbudowy i zaskakujące rozwiązania sprawiły, że kultowe modele na zawsze zapisały się w historii informatyki i technologii.
Zapomniałeś o Amidze 4000 (w wariantach 4000/040, 4000/030 i 4000T), która powstała jeszcze za czasów Commodore.