Koniec Adobe Flash Playera – czym zastąpić wtyczkę Adobe Flash Player?

Czym zastąpić wtyczkę Adobe Flash Player? Podpowiadamy, co zamiast Flash Playera. Jakie były przyczyny wyłączenia tej niezwykle popularnej technologii? Czy w 2021 nadal można uruchomić oparte o nią gry i strony internetowe?

Adobe Flash Player – co to jest?

Adobe Flash Player, wcześniej znany też pod nazwami Macromedia Flash Player czy Shockwave Flash, debiutował na rynku w 1996 roku i przez długi czas stanowił jedną z najważniejszych technologii w informatyce. Był wirtualną maszyną, na której uruchamiały się pliki oraz strumienie multimedialne, specjalnie przygotowane animacje, a także oprogramowanie Rich Internet Application (RIA). Wtyczka Flash z biegiem lat zaczęła jednak tracić na popularności.

Pierwszym przełomowym momentem okazał się kwiecień 2010, kiedy to Steve Jobs – ówczesny prezes Apple – publicznie skrytykował Flash Playera, stwierdzając, iż jest on pełen błędów. Faktycznie, liczne dziury w kodzie programu były coraz częściej wykorzystywane przez hakerów do przeprowadzania ataków. 25 lipca 2017 roku Adobe, w porozumieniu z producentami najpopularniejszych przeglądarek, ogłosiło koniec Flasha, czyli całkowite wyłączenie technologii. Zgodnie z zapowiedzią nastąpiło ono 31 grudnia 2020.

Wtyczka Flash – do czego jest potrzebna?

Operacja wyłączenia Adobe Flash, poprzez zastosowanie w jego kodzie tzw. bomby zegarowej, była wyjątkowo szeroko zakrojona. Jeszcze na długo przed końcową datą, przeglądarki domyślnie blokowały wtyczki oparte na tej technologii, informując jednocześnie użytkownika o planowanym całkowitym jej porzuceniu oraz ewentualnych zagrożeniach wynikających z korzystania. Obecnie można stwierdzić, że wtyczki Adobe Flash nie są potrzebne do niczego.

Sprawdź też: Pasjans i inne kultowe gry na Windowsie – jak je pobrać?

W czasach największego rozkwitu technologii było jednak zupełnie inaczej. Flash Player stanowił najpopularniejsze narzędzie kształtujące wygląd oraz sposób działania niemal całego Internetu. To dzięki niemu mogły powstawać i działać animacje, z których korzystały strony internetowe. Ogromny rynek stanowiły także interaktywne gry Flash uruchamiane w przeglądarce. Za pośrednictwem plików Cookie pozwalały one nawet na tworzenie punktów zapisu i wznawianie rozgrywki.

Dużą popularność zdobyły także tworzone z wykorzystaniem technologii programy RIA. Podobnie jak gry, uruchamiane były z poziomu przeglądarki internetowej, ale swoją funkcjonalnością często mogły rywalizować z tradycyjnym oprogramowaniem zainstalowanym na komputerze – jak na przykład niezwykle popularny edytor zdjęć Pixlr. Ogłoszenie końca Flash Playera pozostawiło developerom trzy drogi działania: całkowite porzucenie produktów opartych na rozszerzeniu, ich konwersję na HTML5 bądź całkowite przeniesienie na nową technologię.

Koniec Flash Playera – czy strony internetowe przestaną działać?

Wejście w 2021 rok oznaczało, że to koniec wtyczki Flash. Zgodnie z zapowiedziami, w tym momencie nastąpiło ostateczne wyłączenie usługi w całym Internecie. Wobec tego przestały działać strony internetowe, gry i RIA developerów, którzy zdecydowali się zignorować nadchodzącą rewolucję lub nie zdążyli przygotować nowych wersji swoich produktów. Ta druga opcja wydaje się jednak mało prawdopodobna, biorąc pod uwagę aż trzyipółletni okres między ogłoszeniem planów dezaktywacji technologii a faktycznym jej nastąpieniem.

Duża część developerów odchodziła od Flasha jeszcze przed 2017 rokiem, jako powody takich decyzji wskazując jego niestabilność oraz problemy z bezpieczeństwem, co było wynikiem istnienia wielu dziur w samym oprogramowaniu. Ogłoszenie wyłączenia tylko przyspieszyło migrację producentów i stron internetowych na nowsze technologie, przede wszystkim HTML 5. Adobe Flash z czasem stał się swego rodzaju wrogiem publicznym. Próby jego wykorzystania były blokowane lub odradzane przez przeglądarki, antywirusy oraz specjalistów.

Występowało kilka głównych obszarów krytyki technologii. Przede wszystkim, w podobny sposób do plików Cookie przechowywała ona na komputerze użytkownika informacje, do których mógł się potem odwoływać serwer usługodawcy, co pozwalało budować profil usera. Problemy z lukami – dającymi hakerom niepowołany dostęp do urządzeń – były wielokrotnie podnoszone przez developerów i organizacje badające zagrożenia w sieci. Niestety, Adobe wciąż je ignorowało, bardzo opieszale publikując aktualizacje, za co firma nawet oficjalnie przepraszała.

W przypadku sprzętów mobilnych problemem Flasha – który miał być multiplatformowy – okazały się trudności z obsługą ekranów dotykowych. Z tego względu wersja na Androida działała krótko i została wyłączona przez Google. Z kolei Apple w pewnym momencie praktycznie prowadziło z Adobe wojnę. Obie firmy oskarżały się wzajemnie o problematyczne działanie Flasha na komputerach Mac. Rezultatem niesnasek było niedopuszczenie technologii na iOS, a to nie podobało się użytkownikom wczesnych iPhone’ów, odciętym od niektórych zasobów Internetu.

Czym zastąpić wtyczkę Adobe Flash Player?

Pytanie, co zamiast Flash Player, na długi czas pozostawiono bez odpowiedzi. Apple bardzo szybko niemal całkowicie zrezygnowało z technologii, co często było krytykowane przez userów. Jednak ich wciąż rosnące grono – zwłaszcza w przypadku szturmem zdobywającego rynek iPhone’a – w połączeniu z krytyką dziur i błędów w samym Flashu, podziałało motywująco na wielu developerów. Wielkim przełomem okazała się długo zapowiadana premiera nowego formatu HTML w 2014 roku.

Wobec tego, co to takiego HTML 5 i jakie daje możliwości? Najważniejszą zaletą nowego języka znaczników jest pełna standaryzacja, dzięki której po raz pierwszy strony internetowe wyglądają tak samo w każdej przeglądarce. W porównaniu do poprzednich wersji uproszczono też jego składnię, znacznie ułatwiając pisanie stron oraz aplikacji. Prawdziwą rewolucją okazało się jednak wprowadzenie natywnej obsługi plików multimedialnych, a także dodatkowych funkcji, takich jak geolokalizacja, renderowanie grafiki (również 3D) czy przeciąganie i upuszczanie.

Sprawdź też: Adobe XD – co to jest i do czego służy? Wyjaśniamy

W porównaniu do Flasha największymi zaletami HTML 5 są jednak niezwykła przejrzystość oraz wysoki poziom bezpieczeństwa. Tworzone z wykorzystaniem nowej technologii strony internetowe, animacje czy programy wyróżniają się lekkością i sprawnym działaniem na każdej platformie. Nie mają też problemów ze współpracą z ekranami dotykowymi. Dowodem na wydajność i potencjał nowej technologii są pojawiające się przecieki, iż Microsoft planuje stopniowe przenoszenie funkcji Windows właśnie do HTML 5.

Pytanie, czym zastąpić wtyczkę Adobe Flash Player, znalazło więc odpowiedź jeszcze przed tym, jak przestarzała i dziurawa technologia została ostatecznie wyłączona. Choć nadal w sieci można znaleźć strony pozwalające skorzystać z jej starych wersji, ich uruchamianie stanowi duże i niepotrzebne zagrożenie dla komputera. Obecnie Internet oparty jest o bezpieczny HTML 5, który stanowi świadectwo znaczącego rozwoju technologicznego.